Είναι και πάλι αυτή η εποχή του χρόνου που πολλοί Grinch γκρινιάζουν: “Χριστούγεννα, είναι μόνο εμπόριο!” Ο Άγιος Βασίλης, οι χριστουγεννιάτικες αγορές, τα ημερολόγια των Χριστουγέννων: όλα αυτά είναι απλώς μια εφεύρεση του εμπορίου;
Η προέλευση των Χριστουγέννων
Παραδόξως, τα Χριστούγεννα δεν είναι μία από τις παλαιότερες χριστιανικές γιορτές και παραδόσεις.
Το Πάσχα και η ίδρυση της εκκλησίας είναι πολύ παλαιότερες και έχουν μεγαλύτερη σημασία εδώ και πολύ καιρό.
Για τους πρώτους χριστιανούς, η ανάσταση ήταν η βασική εμπειρία και η γοητεία της πίστης. Συνδεδεμένη με αυτό ήταν η ίδρυση της εκκλησίας.
Αυτό μπορεί να αναγνωριστεί, μεταξύ άλλων, από το γεγονός ότι η ημερομηνία των Χριστουγέννων δεν είχε καθοριστεί για μεγάλο χρονικό διάστημα. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι πρώτοι χριστιανοί δεν είχαν ιδέα πότε γεννήθηκε ο Ιησούς.
Η καταγωγή του ήταν πολύ ταπεινή: Γεννήθηκε σε έναν στάβλο, ο πατέρας του ήταν ξυλουργός. Δεν υπήρχαν αρχεία.
Οι μόνες ιστορικές αναφορές στην Καινή Διαθήκη που παρέχουν χρονολογικό προσανατολισμό είναι η απογραφή επί αυτοκράτορα Αυγούστου (63 π.Χ. – 14 μ.Χ.) και η βασιλεία του Ηρώδη στην Ιουδαία (73 π.Χ. – 4 π.Χ.).
Μόνο όταν οι Χριστιανοί έπαψαν να διώκονται, ως ανταγωνισμός προς τις άλλες ακόμη ισχυρές θρησκείες της ρωμαιοελληνικής, της ανατολικής και άλλων θρησκειών στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, τα Χριστούγεννα ήρθαν στο προσκήνιο.
Η γέννηση του Χριστού γιορταζόταν αρχικά τον Φεβρουάριο, τον Μάρτιο ή τον Νοέμβριο. Μόλις το 336 η 25η Δεκεμβρίου έγινε σταθερή ημερομηνία για τα Χριστούγεννα.
Πιθανώς είχε ως στόχο να αντικαταστήσει τους ειδωλολατρικούς εορτασμούς του χειμερινού ηλιοστασίου (21/22 Δεκεμβρίου). Και αυτός είναι πιθανότατα και ο λόγος για τον οποίο γιορτάζουμε τα Χριστούγεννα.
Αυτές οι προηγούμενες γιορτές οδήγησαν φυσικά στο να γιορτάζονται τα Χριστούγεννα με διαφορετικό τρόπο ανάλογα με την περιοχή και τον πολιτισμό. Ακόμα και σήμερα.
Όλα ξεκινούν από το όνομα: Weihnachten (Χριστούγεννα)
Το όνομα καθιερώθηκε εδώ τον 12ο αιώνα, από το “ze den wihen nahten” σε “winachten”, όπου “wihen” σημαίνει ιερό. Έτσι ήταν οι άγιες νύχτες – αναφερόμενοι σε όλες τις ημέρες των Χριστουγέννων.
Η παραμονή των Χριστουγέννων παρέμεινε, αλλά περισσότερα γι’ αυτό αργότερα.
Αυτός ο όρος είναι αρκετά μοναδικός στη χριστιανική Δύση και ισχύει μόνο για τις γερμανόφωνες και σκανδιναβικές χώρες.
Στις αγγλόφωνες χώρες και στις Κάτω Χώρες, από την άλλη πλευρά, υπάρχουν τα Χριστούγεννα, η Λειτουργία του Χριστού. Με άλλα λόγια, η λειτουργία για τον Χριστό.
Στον ρωμανόφωνο κόσμο, δηλαδή στη Γαλλία (Noël), στην Ιταλία (Natale), στην Ισπανία (Navidad) κ.λπ. είναι η γέννηση του Χριστού που επινόησε το όνομα. Στην Πολωνία και στην Ελλάδα επίσης, παρεμπιπτόντως.
Μπορείτε λοιπόν να αναγνωρίσετε ήδη από την ονομασία ότι τα γερμανικά Χριστούγεννα είναι κάτι πολύ ιδιαίτερο. Και αυτό ισχύει και για τις παραδόσεις μας (σ.σ γερμανικές).
Το χριστουγεννιάτικο δέντρο είναι γερμανική εφεύρεση
Το χριστουγεννιάτικο δέντρο είναι ΤΟ σύμβολο των Χριστουγέννων. Και οι ρίζες του βρίσκονται στη Γερμανία.
Στοιχεία για τα πρώτα χριστουγεννιάτικα δέντρα υπάρχουν από τις αρχές του 16ου αιώνα, προερχόμενα από το μηλιά των μεσαιωνικών παραδεισένιων θεατρικών έργων (θεατρικά έργα για την εκδίωξη από τον Κήπο της Εδέμ).
Τα κεριά προστέθηκαν για να προσφέρουν φως στη σκοτεινή εποχή.
Το χριστουγεννιάτικο δέντρο έγινε στη συνέχεια αναπόσπαστο μέρος των χριστουγεννιάτικων εορτασμών τον 19ο αιώνα. Είναι το κέντρο γύρω από το οποίο συγκεντρώνεται η οικογένεια της μεσαίας τάξης.
Τα Χριστούγεννα μετατράπηκαν από μια εκκλησιαστική γιορτή σε μια οικογενειακή γιορτή.
Υπάρχουν επίσης και άλλες παραδόσεις χριστουγεννιάτικης πρασινάδας, όπως το γκι στην Αγγλία. Ωστόσο, αυτές έχουν άλλες πολιτιστικές ρίζες.
Πηγαίνουν πίσω στο προχριστιανικό έθιμο της ανάρτησης πρασινάδας στο σπίτι κατά τη διάρκεια της περιόδου του χειμώνα που δεν έχει βλάστηση, προκειμένου να διατηρηθεί μέχρι την άνοιξη και να ξαναγεννηθεί.
Το χριστουγεννιάτικο δέντρο έχει συχνά αναχθεί σε αυτά τα έθιμα. Ιδιαίτερα από τους εθνικοσοσιαλιστές, οι οποίοι επανειλημμένα προσπάθησαν να αντλήσουν τη χριστιανική παράδοση από υποτιθέμενες γερμανικές αρχέγονες παραδόσεις – για τις οποίες, ωστόσο, δεν υπάρχουν συγκεκριμένες αποδείξεις.
Οι Ναζί ήθελαν να υποτάξουν τα πάντα στη φυλετική τους ιστορία. Εξάλλου, ο Ιησούς ήταν Εβραίος.
Το χριστουγεννιάτικο δέντρο μετανάστευσε στις ΗΠΑ με τους Γερμανούς μετανάστες τον 19ο αιώνα.
Στην Αγγλία, ο πρίγκιπας σύζυγος της Βικτωρίας Αλβέρτος από το Coburg το εισήγαγε στα σαλόνια των πλουσίων.
Από το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα, τα χριστουγεννιάτικα δέντρα βρίσκονται σε όλο τον κόσμο!
Μόνο στη Γερμανία δίνονται δώρα την παραμονή των Χριστουγέννων
Για ολόκληρο τον κόσμο, τα Χριστούγεννα αρχίζουν στις 25 Δεκεμβρίου. Μόνο στη Γερμανία ξεκινούν στις 24 του μήνα, την παραμονή των Χριστουγέννων.
Ωστόσο, υπάρχουν και σε άλλες χώρες παραδόσεις που ξεκινούν την παραμονή των Χριστουγέννων. Ο λόγος: στο παρελθόν, το βράδυ ή η νύχτα λογιζόταν ως η επόμενη μέρα.
Αυτό που είναι μοναδικό για τους γερμανούς, ωστόσο, είναι ότι τα δώρα δίνονται την παραμονή των Χριστουγέννων.
Όλα τα υπόλοιπα παιδιά στον κόσμο δεν λαμβάνουν τα δώρα τους μέχρι το πρωί της ημέρας των Χριστουγέννων ή ακόμα και μέχρι τους Τρεις Μάγους, οι οποίοι έφεραν λιβάνι, σμύρνα και χρυσό στο βρέφος Ιησού.
Ωστόσο, η παραμονή των Χριστουγέννων δεν είναι ούτε εδώ επίσημη αργία, αλλά εργάσιμη ημέρα.
Σε πολλά ομοσπονδιακά κράτη, γίνεται μια ήσυχη ημέρα μόνο γύρω από το ηλιοβασίλεμα, δηλαδή χωρίς θορυβώδεις εκδηλώσεις.
Τυπικά γερμανικά: πατατοσαλάτα με λουκάνικα
Αλλά μέχρι να φτάσουν τα Χριστούγεννα, υπάρχει μεγάλη αναμονή και προσμονή. Υπάρχει μάλιστα και ένα όνομα γι’ αυτό: Advent.
Οι ρίζες της Advent (λατινικά: άφιξη – έλευση του Κυρίου) βρίσκονται στον 4ο αιώνα σε μια πνευματική περίοδο προετοιμασίας που εξελίχθηκε σε μια 40ήμερη νηστεία που αρχίζει μετά την ημέρα του Αγίου Μαρτίνου.
Ο Πάπας Γρηγόριος Α΄ (540-604) μείωσε την Advent σε τέσσερις εβδομάδες, ο Πίος Ε΄ (1504-1572) σε τέσσερις Κυριακές.
Οι άνθρωποι τσιμπολογούν μόνο για ένα σχετικά μικρό χρονικό διάστημα- στην Ελλάδα η Μικρή Σαρακοστή τηρείται ακόμη και σήμερα.
Αυτό αντικατοπτρίζεται στο παραδοσιακό γεύμα της παραμονής των Χριστουγέννων (τουλάχιστον στις προτεσταντικές οικογένειες): μικρά λουκάνικα με πατατοσαλάτα. Η νηστεία λήγει στις 25.12.
Στεφάνι και ημερολόγιο Advent “Μade in Germany”
Για να περιμένουν τα παιδιά μέχρι τα Χριστούγεννα, ο προτεστάντης θεολόγος Johann Hinrich Wichern (18008 – 1881) επινόησε το πρώτο στεφάνι της Advent το 1839.
Από την 1η Δεκεμβρίου άναβαν ένα μικρό κερί για κάθε ημέρα μέχρι τα Χριστούγεννα και ένα μεγάλο, χοντρό κερί για τις Κυριακές της Advent.
Τα παιδιά μπορούσαν να δουν πόσος καιρός απέμενε μέχρι την άφιξη του Χριστού. Η ιδέα ήταν τόσο καλή που σύντομα υπήρχε ένα στεφάνι σε κάθε νοικοκυριό – μόνο τα μικρά κεριά έχουν εξαφανιστεί.
Από την ίδια ιδέα αναπτύχθηκε το ημερολόγιο των Χριστουγέννων (Adventskalender) σχεδόν την ίδια εποχή.
Υπήρχαν διάφορες παραλλαγές, από καλαμάκια στο κρεβατάκι μέχρι μικρές εικόνες που κρεμούσαν μέχρι ημερολόγια που έσκιζαν.
Τη δεκαετία του 1950, εισήχθησαν τα μικρά ημερολόγια με τις χριστουγεννιάτικες εικόνες στην πόρτα, ενώ από το 1958 βρέθηκαν για πρώτη φορά πίσω από αυτά κομμάτια σοκολάτας.
Ο Άγιος Βασίλης ή το Christkind; Και τα δύο γερμανικά!
Η διαφωνία διχάζει ολόκληρες οικογένειες: ο Άγιος Βασίλης ή το Christkind φέρνει τα δώρα;
Συχνά το ακούτε αυτό: Ο Άγιος Βασίλης είναι Αμερικανός, το Christkind είναι Γερμανός. Λάθος: Και οι δύο είναι γερμανικά.
Το Christkind είναι μια “εφεύρεση” του Μαρτίνου Λούθηρου, του πατέρα της Μεταρρύθμισης.
Ήθελε να επαναφέρει τα Χριστούγεννα στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος του Ιησού. Το Christkind επρόκειτο να αντικαταστήσει τον Nikolaus (Άγιο Νικόλαο)!
Ο άγιος επίσκοπος των Μύρων (σήμερα Demre στην Τουρκία), ο οποίος ήταν Έλληνας, έφερνε προηγουμένως τα (πενιχρά) δώρα. Ωστόσο, καθώς ο Λούθηρος απέρριπτε τη λατρεία των αγίων, έψαχνε για αντικαταστάτη. Το ίδιο το Christkind θα έφερνε τώρα τα δώρα.
Έτσι, το Christkind έφερνε δώρα στα προτεσταντικά παιδιά και ο Άγιος Νικόλαος, που αργότερα έγινε ο Άγιος Βασίλης, έφερνε δώρα στα καθολικά παιδιά. Μόνο τα καλά παιδιά, φυσικά!
Παρεμπιπτόντως, στην αρχική του μορφή, ο Άγιος Βασίλης δεν είχε κόκκινο παλτό, αλλά συνήθως πράσινο.
Το κόκκινο και το λευκό εισήχθησαν για πρώτη φορά από την Coca-Cola (τα χρώματα της εταιρείας) για τον Άγιο Βασίλη της ως διαφημιστική φιγούρα.
Είχε γίνει δημοφιλής στις ΗΠΑ χάρη στους Γερμανούς μετανάστες. Ήταν τόσο επιτυχημένος που εξακολουθεί να φοράει τα χρώματα μέχρι και σήμερα.
Από τη Γερμανία σε όλο τον κόσμο: η χριστουγεννιάτικη αγορά
Η χριστουγεννιάτικη αγορά είναι επίσης γερμανική.
Οι μεγάλες θρησκευτικές γιορτές προσέλκυαν ανέκαθεν εμπόρους από εντός και εκτός συνόρων, οι οποίοι στη συνέχεια προσέφεραν τα εμπορεύματά τους προς πώληση κατά τη διάρκεια της εορταστικής περιόδου.
Στον Μεσαίωνα, αποτελούσαν πηγή προμηθειών για τη μακρά χειμερινή περίοδο, όχι μόνο με τρόφιμα, αλλά και με είδη καθημερινής χρήσης, υφάσματα και εργαλεία.
Ήταν επίσης μια ευκαιρία για τον αγροτικό πληθυσμό να πουλήσει τα προϊόντα που παρήγαγε δουλεύοντας στα χωράφια.
Σήμερα, οι χριστουγεννιάτικες αγορές δεν υπάρχουν πλέον μόνο στις γερμανόφωνες χώρες. Τις μιμούνται σε όλο τον κόσμο. Η μεγαλύτερη εκτός Γερμανίας βρίσκεται στο Στρασβούργο (Γαλλία).
Η πόλη και η περιοχή (Αλσατία) έχουν από καιρό γερμανικό χαρακτήρα και έχουν αλλάξει επανειλημμένα την υπαγωγή τους μεταξύ Γερμανίας και Γαλλίας.
Χριστούγεννα, μια εξαγωγική επιτυχία
Η συχνά καταγγελλόμενη “αμερικανοποίηση” των Χριστουγέννων είναι επομένως μια πλάνη. Αντίθετα, είναι τα έθιμα και οι παραδόσεις που χαρακτηρίζουν την εικόνα των Χριστουγέννων στη Γερμανία σε όλο τον κόσμο.
Αλλά δεν είναι μόνο ο γερμανικός τρόπος εορτασμού των Χριστουγέννων που είναι μοναδικός: κάθε χώρα και κάθε πολιτισμός έχει τα δικά του έθιμα που κάνουν τις γιορτινές ημέρες κάτι πολύ ιδιαίτερο.
Στην Ισπανία, οι Τρεις Βασιλιάδες φέρνουν τα δώρα, στην Ιταλία η μάγισσα “Befana”, η οποία πετάει πάνω σε μια σκούπα, τη νύχτα της 6ης Ιανουαρίου.
Στην Πολωνία, σερβίρεται χριστουγεννιάτικο δείπνο που αποτελείται από δώδεκα πιάτα – στη μνήμη των δώδεκα αποστόλων. Στην Αγγλία, ο Άγιος Βασίλης βάζει τα δώρα σε κάλτσες που κρεμιούνται δίπλα στο τζάκι.
Με πληροφορίες από την BILD
GRland.info – Μην μαθαίνεις τα νέα τελευταίος!
Κάνε Like στη σελίδα μας στο Facebook και ενημερώσου πρώτος για όλες τις τελευταίες εξελίξεις. Έγκαιρη, έγκυρη και ανεξάρτητη ενημέρωση. Όλες οι τελευταίες Ειδήσεις από τη Γερμανία, την Ελλάδα και τον κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν.
