Η δολοφονία του βασιλιά Γεωργίου Α’ στη Θεσσαλονίκη
Ο Γεώργιος Α’, Βασιλεύς των Ελλήνων, όπως ήταν ο συνταγματικός του τίτλος, (24 Δεκεμβρίου 1845 – 5 Μαρτίου 1913) υπήρξε ο μακροβιότερος βασιλιάς της Ελλάδας.
Ήταν ο δεύτερος κατά σειρά Βασιλιάς της νεότερης Ελλάδας μετά τον Όθωνα και αρχηγός του νέου Βασιλικού Οίκου. Ανήλθε στο θρόνο τον Νοέμβριο του 1863.
Στις 29 Οκτωβρίου 1912 ο βασιλιάς των Ελλήνων, Γεώργιος Α’, εισήλθε θριαμβευτικά στη Θεσσαλονίκη, την επομένη της απελευθέρωσης της πόλης από τα ελληνικά στρατεύματα, στο πλαίσιο των στρατιωτικών επιχειρήσεων που διεξάγονταν κατά τη διάρκεια του Α’ Βαλκανικού Πολέμου.
Λόγω της εξαιρετικά ρευστής κατάστασης σε πολιτικό και στρατιωτικό επίπεδο εκείνη την περίοδο, και προς εδραίωση της ελληνικής παρουσίας στην πρωτεύουσα της Μακεδονίας, ο Γεώργιος έλαβε την απόφαση να εγκατασταθεί στην πόλη.
Στο μετέπειτα διάστημα ο βασιλιάς συνήθιζε, όπως έπραττε και στην Αθήνα, να κάνει σε καθημερινή βάση περιπάτους στην πόλη, χωρίς μάλιστα ισχυρή συνοδεία.
Η μέρα της δολοφονίας του βασιλιά
Τις απογευματινές ώρες της 5ης/18ης Μαρτίου 1913 ο βασιλιάς, συνοδεία του υπασπιστή του, ταγματάρχη Φραγκούδη, αναχώρησε από την κατοικία του, προκειμένου να πραγματοποιήσει εθιμοτυπική επίσκεψη στο γερμανικό πολεμικό σκάφος Goeben, που ναυλοχούσε στο λιμένα της Θεσσαλονίκης.
Κατά τη διάρκεια της εν λόγω διαδρομής, στη συμβολή των οδών Βασιλίσσης Όλγας και Αγίας Τριάδας, ο Αλέξανδρος Σχινάς πλησίασε το βασιλιά και τον πυροβόλησε μία φορά από μικρή απόσταση, επιφέροντας σε αυτόν καίριο πλήγμα.
Ο Γεώργιος μεταφέρθηκε εσπευσμένα στο ιατρείο του Παπάφειου Ιδρύματος, αλλά το ιατρικό προσωπικό δεν μπόρεσε να του παράσχει καμία βοήθεια, καθώς ο βασιλιάς ήταν ήδη νεκρός.
Ο δράστης της δολοφονικής επίθεσης, ο Αλέξανδρος Σχινάς, συνελήφθη και μετήχθη στο Αστυνομικό Τμήμα Φαλήρου Θεσσαλονίκης.
Η Θεσσαλονίκη βυθίστηκε στο πένθος
Μετά τη δολοφονία βασιλιά Γεωργίου Α’ η Θεσσαλονίκη βυθίστηκε στο πένθος και τέθηκε σε κατάσταση επιφυλακής. Τα εμπορικά καταστήματα έκλεισαν και άρχισαν οι πένθιμες κωδωνοκρουσίες από τις εκκλησίες.
Η είδηση για τη δολοφονία βασιλιά Γεωργίου Α’ έπεσε σαν βόμβα στην πόλη. Οι στρατιώτες, ακούγοντας φήμες ότι ο δολοφόνος ήταν Εβραίος, όρμησαν στις εβραϊκές γειτονιές. «Προβαίνοντας εις πλείστας όσας απαραδέκτους ενεργείας» όπως έγραψαν αόριστα οι εφημερίδες.
Ο αντιεβραϊσμός αυτός αναπτύχθηκε επειδή μια μερίδα της Εβραϊκής Κοινότητας είχε ζητήσει να κηρυχθεί η Θεσσαλονίκη ελεύθερο λιμάνι υπό την επικυριαρχία της Αυστρίας και να μη δοθεί στους Έλληνες.
Η τάξη αποκαταστάθηκε όταν οι Αρχές ανακοίνωσαν ότι ο δολοφόνος ήταν Έλληνας.
Αφού εκτέθηκε επί μακρόν σε λαϊκό προσκύνημα, η σορός του Γεωργίου μεταφέρθηκε στον Πειραιά με τη βασιλική θαλαμηγό «Αμφιτρίτη», στην οποία επέβαιναν τα μέλη της βασιλικής οικογένειας (ο μέχρι τότε διάδοχος Κωνσταντίνος είχε ήδη ορκιστεί ως νέος βασιλιάς των Ελλήνων, τρεις ημέρες μετά τη δολοφονία του πατέρα του) και άλλοι αξιωματούχοι.
Στις 20 Μαρτίου/2 Απριλίου 1913 ο Γεώργιος κηδεύτηκε στην Αθήνα και ετάφη στο λόφο Παλιόκαστρο, στα ανάκτορα του Τατοΐου.
Λίγες εβδομάδες αργότερα ο κρατούμενος Αλέξανδρος Σχινάς «διέφυγε της προσοχής των χωροφυλάκων και ηυτοκτόνησε πεσών εκ του παραθύρου».
Οι αντιδράσεις στην είδηση της δολοφονίας
Η δολοφονία του βασιλιά Γεωργίου Α’, αναστάτωσε τη Θεσσαλονίκη και ολόκληρη την Ελλάδα. Στα πρακτικά της 6ης Μαρτίου 1913 του Δημοτικού Συμβουλίου Θεσσαλονίκης αναφέρονται τα εξής:
«Μετά μεγίστης λύπης ανηγγέλθη εν τω Δημοτικώ Συμβουλίω υπό του κ. προέδρου ο την εσπέραν της χθες περί την 5ην και ½ ώραν, απροσδοκήτως επισυμβάς θάνατος του Βασιλέως Γεωργίου. Ομοίως δε ανηγγέλθη και η εις τον θρόνον ανάρρησις της Α. Υψηλότητος του Πρίγκηπος Κωνσταντίνου. Επί τούτοις εν τη διεξαχθείση συνεδριάσει ελήφθη απόφασις, όπως εκφρασθώσι συλλυπητήρια προς την Α. Μεγαλειότητα τον νέον Βασιλέα, επίσης και συγχαρητήρια επί τη εις τον θρόνον αναρρήσει τηλεγραφικώς. Ομοίως να σταλώσιν συλλυπητήρια τηλεγραφήματα προς την Βασίλισσαν Όλγαν, επίσης και εις τον Δήμον Αθηναίων».
Στη συνέχεια το Δημοτικό Συμβούλιο Θεσσαλονίκης αποφάσισε:
«…όπως εις την θέσιν εν η έλαβε χώραν το λυπηρόν συμβάν, εις μνήμην του αειμνήστου, να σχηματισθή μία πλατεία δι’ αιωνίαν μνήμην Αυτού».
Ο βασιλιάς των Ελλήνων Γεώργιος Α’ πέφτει σαν σήμερα νεκρός στη Θεσσαλονίκη από τις σφαίρες του Αλέξανδρου Σχινά, στην 50ή επέτειο από της αναρρήσεώς του στο θρόνο.
Εις βεβαίωσιν συνετάχθη η πράξις αύτη επί παρουσία των μαρτύρων Αγαμ. Πάλλη, υποστρατήγου, αρχηγού του Στρατιωτικού Οίκου της Α. Μεγαλειότητος του Βασιλέως και Ιωαν. Φραγκούδη, αντισυνταγματάρχου του Πυροβολικού, υπασπιστού της Α.Μ., αμφοτέρων κατοίκων Αθηνών, διαμενόντων εν Θεσσαλονίκη, και αναγνωσθείσα εις την Α.Β.Υ. τον Βασιλόπαιδα Νικόλαον και τους μάρτυρας υπεγράφη παρά τε της Α.Β.Υ. του Βασιλόπαιδος Νικολάου, παρ’ ημών και των μαρτύρων.
Ο εμφανισθείς
Νικόλαος
Οι μάρτυρες
Α. Πάλλης, υποστρατηγός
Ι. Φραγκούδης, αντισ. πυροβολικού.
Την ίδια μέρα ο Κ. Ρακτιβάν τηλεγράφησε στον αρχιστράτηγο διάδοχο και νέο βασιλιά Κωνσταντίνο στα Ιωάννινα εκφράζοντας «την βαθυτάτην λύπην και ειλικρινή αφοσίωσίν του» και εξέδωσε την παρακάτω λακωνική προκήρυξη:
«Εν Θεσσαλονίκη τη 5η Μαρτίου 1913
Ο επί της Δικαιοσύνης Υπουργός και Αντιπρόσωπος της Κυβερνήσεως
Προς τον Λαόν
Ο σεπτός και λαοφιλής ημών Βασιλεύς Γεώργιος ο Α’ απέθανε δια χειρός δολοφόνου.
Προσκαλούμεν πάντας να ομόσωσιν όρκον πίστεως εις τον νέον Βασιλέα ημών Κωνσταντίνον.
Ο Υπουργός
Κ. Δ. Ρακτιβάν».
Από το Υπουργικό Συμβούλιο στην Αθήνα εκδιδόταν την ίδια μέρα το παρακάτω διάγγελμα προς το λαό:
«Κακούργοι χείρες παραφρόνων εδολοφόνησαν σήμερον εν Θεσσαλονίκη τον Βασιλέα βυθίσασαι εις βαθύτατον πένθος ολόκληρον το Έθνος εν ημέραις αγαλλιάσεως δια την πλήρωσιν των πανελληνίων πόθων.
Η δολοφονική επίθεσις εγένετο περί ώραν 5ην μ.μ. την σήμερον εν περιπάτω δια περισ-τρόφου. Η Α.Μ. ο Βασιλεύς εξέπνευσε μετά ημίσειαν ώραν. Το Υπουργικόν Συμβούλιον έσπευσε να ανακοινώση αυθωρεί το οδυνηρόν άγγελμα εις την Α.Μ. τον νέον Βασιλέα Κωνσταντίνον.
Αθήναι 5 Μαρτίου 1913
Το Υπουργικόν Συμβούλιον
Βενιζέλος, Κορομηλάς, Ρέπουλης, Τσιριμώκος, Διομήδης, Μιχαλακόπουλος, Στράτος».
Μην μαθαίνεις τα νέα από τη Γερμανία τελευταίος!
Κάνε Like στη σελίδα μας στο Facebook και ενημερώσου πρώτος για όλες τις τελευταίες εξελίξεις.
Έγκαιρη, έγκυρη και ανεξάρτητη ενημέρωση. Όλες οι τελευταίες Ειδήσεις από τη Γερμανία, την Ελλάδα και τον κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν.
Πως θα ακολουθήσεις το GRland.info στο Facebook; Πάτησε ΕΔΩ.
Διαβάστε ακόμα στο GRland.info: