Ο αριθμός των νέων που δεν εργάζονται, δεν πηγαίνουν σχολείο και δεν σπουδάζουν αυξάνεται εδώ και δύο χρόνια, όπως δείχνει μελέτη. Την ίδια στιγμή, δεκάδες χιλιάδες θέσεις κατάρτισης είναι ακάλυπτες. Πώς μπορεί να συμβαίνει αυτό;
Βρίσκονται σε μια ηλικία που θα μπορούσαν επιτέλους να ξεκινήσουν την ανεξάρτητη ζωή τους: να τελειώσουν το σχολείο, να εκπαιδευτούν ή να σπουδάσουν, να ξεκινήσουν μια καριέρα.
Αλλά στην πραγματικότητα δεν κάνουν τίποτα από αυτά. Μιλάμε για νέους μεταξύ 15 και 24 ετών που ούτε εργάζονται σε μια θέση εργασίας ούτε πηγαίνουν σε σχολείο, πανεπιστήμιο ή κατάρτιση: NEETs (Not in Employment, Education or Training) είναι αυτό που αποκαλούνται επίσης.
Ο αριθμός τους μειώνεται εδώ και χρόνια. Το 2009 υπήρχαν 920.000 από αυτούς, ενώ στις αρχές του 2022 ήταν μόνο 538.000, μετά από μια σύντομη αύξηση κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κοροναϊού.
Ωστόσο, ο αριθμός των NEETs αυξάνεται και πάλι εδώ και δύο χρόνια. Αυτή τη στιγμή ανέρχεται σε 626.000, ή 7,5% του συνόλου των νέων αυτής της ηλικιακής ομάδας, σύμφωνα με ανάλυση των τρεχουσών στατιστικών στοιχείων και μελετών του Ιδρύματος Bertelsmann, η οποία είναι διαθέσιμη αποκλειστικά στο t-online.
Σε ολόκληρη την Ευρώπη, η Γερμανία εξακολουθεί να βρίσκεται στο τελευταίο τρίτο. Ωστόσο, ενόψει των περισσότερων από 70.000 ακάλυπτων θέσεων κατάρτισης – περισσότερες από ποτέ άλλοτε – η αύξηση αυτή προκαλεί έκπληξη.
Ειδικά καθώς πρόκειται μόνο για τα επίσημα στοιχεία – δηλαδή για τις θέσεις κατάρτισης που οι επιχειρήσεις έχουν δηλώσει στην Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Απασχόλησης.
Επιπλέον, σχεδόν ένα στα πέντε άτομα ηλικίας 20 έως 34 ετών δεν έχει επαγγελματικά προσόντα.
Η Συνομοσπονδία Γερμανικών Ενώσεων Εργοδοτών (BDA) παραπονιέται: «Λόγω της δραματικής έλλειψης εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού, δεν μπορούμε πλέον να το αντέξουμε αυτό».
Οι άνθρωποι σπεύδουν να μιλήσουν για έλλειψη εργασιακής ηθικής και τεμπέληδες νέους.
Αλλά πώς μπορεί να εξηγηθεί αυτή η αύξηση; Οφείλεται πράγματι σε μια γενιά που δεν είναι πλέον πρόθυμη να εργαστεί σκληρά και προτιμά να χαλαρώνει παρά να δημιουργεί;
Αποπροσανατολισμένοι για πολύ καιρό
Όποιος ρωτάει την Caroline Schnelle σχετικά με αυτό, την ακούει αρχικά να παίρνει μια βαθιά ανάσα στο τηλέφωνο: η εμπειρογνώμονας κατάρτισης του Bertelsmann Stiftung βρίσκει τις γενικεύσεις σχετικά με τους NEETs κάθε άλλο παρά χρήσιμες. «Αυτή η ομάδα νέων είναι πολύ ετερογενής», λέει, «και οι λόγοι για τους οποίους ο αριθμός τους αυξάνεται σήμερα είναι εξίσου ποικίλοι».
Στην πραγματικότητα, υπάρχουν πολύ διαφορετικοί νέοι μεταξύ των NEETs. Για παράδειγμα, εκείνοι που μόλις ολοκλήρωσαν την κατάρτιση ή τις σπουδές τους και αναζητούν εργασία.
Ή εκείνοι που κάνουν ένα διάλειμμα μετά το σχολείο επειδή θέλουν να ανακαλύψουν τι τους επιφυλάσσει το μέλλον. Πολλοί σε αυτές τις δύο υποομάδες αναλαμβάνουν πράγματι μια θέση εργασίας μετά από ένα ορισμένο χρονικό διάστημα, ξεκινούν ένα πρόγραμμα σπουδών ή μια μαθητεία.
Ωστόσο, οι ειδικοί της αγοράς εργασίας ανησυχούν ιδιαίτερα για δύο υποομάδες: Αυτοί που είναι πραγματικά αποπροσανατολισμένοι για πολύ καιρό και εξακολουθούν να μην ξέρουν τι να κάνουν μετά από ένα χρόνο. Και εκείνοι που βασικά αναζητούν εργασία λόγω χαμηλών εκπαιδευτικών προσόντων, αλλά δεν μπορούν να βρουν.
Επί του παρόντος, η Schnelle βλέπει έναν από τους κύριους λόγους για την αύξηση των αριθμητικών στοιχείων των NEETs στην οικονομική ύφεση. Παρά την υπερπροσφορά θέσεων κατάρτισης συνολικά, αυτό σημαίνει ότι σε ορισμένες περιοχές υπάρχει μεγαλύτερη ζήτηση από τις θέσεις.
Αυτό συνέβαινε ήδη σε ορισμένες περιφέρειες. Αλλά η οικονομική κατάσταση επιδείνωσε την κατάσταση. «Επομένως, αρκετοί νέοι που θέλουν να κάνουν μια συγκεκριμένη μαθητεία δεν μπορούν να την βρουν στην περιοχή τους», λέει η Schnelle.
Τα προσόντα συχνά δεν αρκούν
Το γεγονός ότι θα μπορούσε να υπάρχει σύνδεση μεταξύ της προσφοράς θέσεων κατάρτισης και του αριθμού των NEETs μπορεί να φανεί και στη λεγόμενη αναλογία προσφοράς-ζήτησης θέσεων κατάρτισης.
Ο αριθμός των NEETs είναι υψηλός στα ομόσπονδα κρατίδια όπου υπάρχουν σημαντικά λιγότερες θέσεις ανά 100 άτομα που αναζητούν κατάρτιση – στο Βερολίνο, για παράδειγμα.
Εάν, από την άλλη πλευρά, υπάρχουν σημαντικά περισσότερες διαθέσιμες θέσεις κατάρτισης από τους ενδιαφερόμενους για κατάρτιση, ο αριθμός των NEETs είναι επίσης χαμηλότερος, όπως συμβαίνει στη Βαυαρία ή τη Σαξονία. Μόνο πέρυσι, τουλάχιστον 60.000 νέοι σε όλη τη Γερμανία που αναζητούσαν μια θέση κατάρτισης έμειναν με άδεια χέρια.
Ωστόσο, η Schnelle αποδίδει την ευθύνη όχι μόνο στις περιφερειακές ελλείψεις ορισμένων θέσεων κατάρτισης που έχουν ιδιαίτερη ζήτηση, αλλά και στο γεγονός ότι πολλοί υποψήφιοι δεν είναι κατάλληλοι για τις επιχειρήσεις – επειδή τα προσόντα τους δεν επαρκούν, για παράδειγμα.
Το επιβεβαιώνει και η ένωση εργοδοτών, όταν ερωτάται: «Περισσότερο από το 20 % όλων των μαθητών δεν αποκτούν τις απαραίτητες βασικές δεξιότητες. Αυτό είναι ένα μοιραίο μήνυμα για τον επιχειρηματικό μας χώρο”.
Πολλοί νέοι με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο είναι ρεαλιστές όσον αφορά τις πιθανότητές τους στην αγορά εργασίας. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Bertelsmann Stiftung σε μαθητές, σχεδόν τα τρία τέταρτα όλων των ερωτηθέντων βλέπουν σήμερα καλές έως πολύ καλές ευκαιρίες στην αγορά εργασίας. Ωστόσο, περισσότεροι από ένας στους πέντε από αυτούς με χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης πιστεύουν ότι οι πιθανότητές τους είναι μάλλον κακές.
Πρέπει να ξεκινήσουμε νωρίτερα
Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση για την επαγγελματική κατάρτιση, το ποσοστό των ανειδίκευτων εργαζομένων έχει αυξηθεί σε ποσοστό ρεκόρ 19,1%, ενώ το ποσοστό των νέων με απολυτήριο κατώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ανέρχεται στο 41,5%.
Προκειμένου να αποτραπεί η συνεχής αύξηση του αριθμού των ανειδίκευτων νέων, η Schnelle λέει ότι πρέπει να ληφθούν μέτρα πολύ νωρίτερα.
«Επενδύσεις αντί για επισκευές είναι το ζητούμενο: τα σχολεία πρέπει να γίνουν καλύτερα στο να προσεγγίζουν και να καταρτίζουν αυτούς τους νέους». Οι σχολικοί κοινωνικοί λειτουργοί και οι ψυχολόγοι είναι εξίσου απαραίτητοι για το σκοπό αυτό, όπως και ο πρώιμος πρακτικός επαγγελματικός προσανατολισμός.
Η γερμανική κυβέρνηση έχει αποφασίσει μια εγγύηση κατάρτισης που θα τεθεί σε ισχύ την 1η Αυγούστου για όσους μένουν με άδεια χέρια μετά την αποφοίτηση από το σχολείο παρότι ενδιαφέρονται για κατάρτιση. Ωστόσο, ελάχιστα απομένουν από την αρχικά προβλεπόμενη εγγύηση για όλους.
Οι απαιτούμενες μη επιχειρησιακές θέσεις κατάρτισης θα προσφέρονται μόνο σε περιοχές όπου έχει διαπιστωθεί έλλειψη θέσεων κατάρτισης. Όσοι εξακολουθούν να μην μπορούν να βρουν μια θέση κατάρτισης, για παράδειγμα επειδή τα απολυτήριά τους είναι πολύ χαμηλά, θα συνεχίσουν να μένουν με άδεια χέρια. «Αυτό είναι πολύ λίγο για να αντιμετωπιστούν τα ατομικά προβλήματα των νέων», επικρίνει η Schnelle.
Ως εκ τούτου, η Schnelle δεν αναμένει ότι αυτή η μεταρρύθμιση θα αντιστρέψει την τάση για τους νέους που χάνουν θέσεις κατάρτισης και οι οποίοι αποτελούν μια βασική ομάδα κινδύνου NEET.
Επισημαίνει την Αυστρία, όπου έχουν γίνει καλές εμπειρίες με μια τέτοια εγγύηση χωρίς περιορισμούς. «Η εγγύηση κατάρτισης στην Αυστρία έχει αποδείξει την αξία της, ιδίως κατά τη μετάβαση από τη μη επιχειρησιακή κατάρτιση στην επιχειρησιακή κατάρτιση και στη συνέχεια στην απασχόληση», λέει η Schnelle.
Περισσότερη ευελιξία για τα επαγγελματικά προσόντα
Η Σουηδία, μια χώρα που έχει εξαιρετικά χαμηλό αριθμό NEETs, πέτυχε επίσης αυτό το ποσοστό επειδή η χώρα συνέδεσε στενά τα σχολεία, τις δημοτικές και κρατικές αρχές. «Κάτι τέτοιο θα είχε νόημα και στη Γερμανία», λέει η Schnelle.
Όμως στη χώρα αυτή δεν υπάρχει ήδη ένα εθνικό μητρώο στο οποίο να συγκεντρώνονται τα εκπαιδευτικά ιστορικά των νέων, όπως συμβαίνει, για παράδειγμα, στις Κάτω Χώρες.
Αυτό θα επέτρεπε την προληπτική επικοινωνία με όσους βρίσκονται χωρίς περαιτέρω εκπαίδευση ή κατάρτιση μετά από ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Παρόλο που η νομική βάση γι’ αυτό δημιουργήθηκε το 2020, δεν έχει ακόμη εφαρμοστεί σε ορισμένα ομόσπονδα κρατίδια.
Η Schnelle θα επιθυμούσε επίσης μεγαλύτερη ευελιξία όσον αφορά τα επαγγελματικά προσόντα. Αντί για ένα τριετές πρόγραμμα επαγγελματικής κατάρτισης, οι νέοι με χαμηλά προσόντα ειδικότερα θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα μερικών προσόντων που διαρκούν μόνο μερικούς μήνες.
«Αυτό θα μπορούσε να παρακινήσει ιδίως τους νέους με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο να επιμείνουν καλύτερα, εάν βλέπουν ταχύτερη επιτυχία μετά από επιμέρους στάδια».
Χρειάζεται επίσης επειγόντως περισσότερη βοήθεια για τον προσανατολισμό, λέει η Schnelle. Υπάρχουν αρκετές προσφορές για να ενημερωθεί κανείς για τις ευκαιρίες κατάρτισης και τα επαγγέλματα.
Οι περισσότεροι νέοι γνωρίζουν επίσης πού να τις βρουν, για παράδειγμα στο διαδίκτυο. Περισσότεροι από τους μισούς (56%) μαθητές στην έρευνα του Bertelsmann Stiftung δήλωσαν ότι υπάρχουν πράγματι αρκετές πληροφορίες για την κατάρτιση και τη σταδιοδρομία, αλλά δυσκολεύονται να βρουν τον δρόμο τους.
Οι νέοι με υψηλό μορφωτικό επίπεδο αντιμετωπίζουν τις μεγαλύτερες δυσκολίες από αυτή την άποψη (62%). Πολλοί (30 τοις εκατό) θα ήθελαν επίσης περισσότερη υποστήριξη στην αναζήτηση θέσης κατάρτισης. Και εδώ, η επιθυμία είναι ιδιαίτερα υψηλή μεταξύ των νέων με υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης (41%).
Για την Schnelle, αυτό επιβεβαιώνει «ότι οι νέοι χρειάζονται πολύ πιο εξατομικευμένη υποστήριξη. Δεν αρκεί να έχουμε ένα μάθημα για όλους”. Τα σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης πρέπει να βελτιωθούν ιδιαίτερα σε αυτόν τον τομέα.
Μην μαθαίνεις τα νέα της Γερμανίας τελευταίος!
Έγκαιρη, έγκυρη και ανεξάρτητη ενημέρωση. Όλες οι τελευταίες Ειδήσεις από τη Γερμανία, την Ελλάδα και τον κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν.
- Πως θα κερδίσετε μείωση του ενοικίου σας στη Γερμανία;
- 5 πράγματα που πρέπει να γνωρίζετε για τους μισθούς στη Γερμανία
- 5 γερμανικά ποτά που πρέπει να δοκιμάσετε αυτό το καλοκαίρι
- 7 φανταστικοί προορισμοί για να επισκεφθείτε στη Γερμανία
- Γερμανία: Οι καλοκαιρινές αλλαγές στα δρομολόγια της Deutsche Bahn
- Πώς θα μπορούσε να μοιάζει η νέα στρατιωτική θητεία στη Γερμανία;
