200 χρόνια Ελληνική Επανάσταση – Κληρονομιά και πρόκληση για την Ευρώπη του 21ου αιώνα
Το 2021 ο Ελληνισμός γιορτάζει τα 200 χρόνια από την έναρξη της Επανάστασης του 1821.
Η Επανάσταση αποτέλεσε το έναυσμα της διαδικασίας “παλιγγενεσίας” του Ελληνικού Έθνους. Ένα νέο κεφάλαιο στην ιστορία των 3000 χρόνων του Ελληνισμού ξεκίνησε.
Στα πλαίσια αυτά πραγματοποιήθηκαν διάφορες δράσεις τόσο στην Ελλάδα, όσο και στη Διασπορά, όπου ζούνε Έλληνες.
Οι ελληνικοί φορείς και σύλλογοι της περιοχής Rhein-Neckar και το Δίκτυό τους προγραμμάτισαν στα πλαίσια αυτά μία “Ελληνική Εβδομάδα” από τις 20 μέχρι τις 27 Μαρτίου 2021.
Το Δίκτυο ιδρύθηκε το 2019 στο Μάνχαϊμ. Δεν έχει νομική υπόσταση. Είναι μία συντονιστική ομάδα εργασίας.
Χαιρετισμοί
- Dr. Peter Kurz, Δήμαρχος Μάνχαϊμ.
- Norbert Barthle, Υφυπουργός, Εντεταλμένος της Γερμανικής Κυβέρνησης για τη Γερμανοελληνική Συνέλευση.
- Κώστας Βλάσσης, υφυπουργός εξωτερικών.
- Gianna Angelopoulou – Präsidentin des Komitees Greece 2021
- Theresia Bauer, Landesministerin für Wissenschaft, Forschung und Kunst, Baden-Württemberg (HD)
- Stefan Dallinger, Landrat Rhein-Neckar-Kreis, seit 2016 Vorsitzender des Verbands Region Rhein-Neckar sowie seit 2015 Mitglied des Vorstands des Vereins Zukunft Metropolregion Rhein-Neckar
- Ιωάννα Ζαχαράκη, αντιδήμαρχος Solingen, πρόεδρος του Δικτύου Ελλήνων Αιρετών Αυτοδιοίκησης Ευρώπης „Ηνίοχος“
- Ιωάννης Χρυσουλάκης, Γενικός Γραμματέας Δημόσιας Διπλωματίας και Αποδήμου Ελληνισμού (υπουργείο εξωτερικών)
- Σάββας Αναστασιάδης, Βουλευτής Β΄Θεσ/νίκης, πρόεδρος της επιτροπής του ελληνικού κοινοβουλίου για τον ελληνισμό της Διασποράς
- Dimitrios Papastergiou, Bürgermeister von Trikala, Vorsitzender des Griechischen Städtetages
Χαιρετισμός του Δημάρχου Μάνχαϊμ, Δρ. Πετερ Κουρτς
Αξιότιμες κυρίες, αξιότιμοι κύριοι, αξιότιμο κοινό στο Μάνχαϊμ, στη Γερμανία, στην Ευρώπη και αλλού, χαιρετίζω τους εκπροσώπους της πολιτειακής ηγεσίας από την Ελλάδα και από τη Γερμανία, καθώς και τους υπευθύνους της σημερινής εκδήλωσης που αναμεταδίδεται ζωντανά από το μουσείο της πόλης μας, το Reiß-Engelhorn-Museen.
H 25η Μαρτίου του 1821 ορίζει την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης, και φέτος γιορτάζουμε τη διακοσιοστή επέτειό της.
Οι Έλληνες και οι Ελληνίδες σε όλο τον κόσμο τιμούν τη μέρα αυτή ως την απαρχή του ελεύθερου και ανεξάρτητου βίου του ελληνικού λαού.
Τριάντα χρόνια σχεδόν μετά τον αγώνα για την ελευθερία του ελληνικού λαού εκδηλώθηκε και η γερμανική επανάσταση που ξεκίνησε από τη Βάδη.
Υπάρχει κάτι κοινό στις δύο αυτές επαναστάσεις: στο αρχικό στάδιο δεν πέτυχαν το στόχο τους, την εγκαθίδρυση ενός ελεύθερου δημοκρατικού πολιτεύματος.
Και στις δύο χώρες απαιτήθηκαν περαιτέρω προσπάθειες και πολλά θύματα μέχρι την επίτευξη του παραπάνω στόχου – και στις δύο χώρες κάποια στιγμή το δημοκρατικό πολίτευμα καταλύθηκε.
Το γεγονός αυτό μας διδάσκει πως η διαβίωση σε συνθήκες δημοκρατίας δεν είναι κάτι το δεδομένο. Οι δημοκρατικές διαδικασίες από μόνες τους δεν διασφαλίζουν την Δημοκρατία.
Οι ελευθερίες και η εξουσία των πολλών συνδέεται και με υποχρεώσεις – αυτό που ονομάζουμε ευθύνες της κοινωνίας των πολιτών.
Η Δημοκρατία χρειάζεται ώριμους και ικανούς πολίτες σε εγρήγορση. Η βασική ιδέα της Δημοκρατίας έχει ηλικία 2500 ετών και ξεπήδησε στην αττική πόλη-κράτος.
Οι κανονιστικές της αρχές – η κυριαρχία του λαού, το σύνταγμα και η δημοκρατική συμμετοχή – ανήκουν μέχρι σήμερα στον πυρήνα και την αυτοσυνειδησία των ελεύθερων δημοκρατικών πολιτειών.
Και βεβαίως αποτελούν το θεμέλιο της ιδέας της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως μίας πολιτικής ένωσης αξιών.
Τον τελευταίο καιρό πάντως παρατηρείται μία ενδυνάμωση πολιτικών κινημάτων και κομμάτων σε όλα σχεδόν τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα οποία αμφισβητούν τις αξίες της Ελευθερίας, της Αλληλεγγύης και της Ισότητας.
Ενώπιον μίας πραγματικότητας που γίνεται όλο και πιο πολύπλοκη και παγκοσμιοποιημένη κερδίζουν έδαφος και δημοτικότητα εθνικιστικές και λαϊκίστικές ιδέες – ως υποτιθέμενη εναλλακτική στις αξίες της ελευθερίας και της ισότητας των δικών μας δημοκρατικών κοινωνιών.
Αυτός ο νέο-εθνικισμός είναι ψευδεπίγραφος, γιατί απαρνείται τα κίνητρα και τα ιδανικά με τα οποία οι άνθρωποι τότε ξεσηκώθηκαν ενάντια στη σκλαβιά και την καταπίεση, και από τα οποία αναπτύχθηκε η ιδέα του Έθνους ως Δήμου – ως κυριαρχίας του λαού.
Oι λαϊκιστές επιχειρούν να παραμορφώσουν την έννοια της Δημοκρατίας σε μία Εθνοκρατία.
Οι Έλληνες σ’ όλο τον κόσμο γιορτάζουν την 25η Μαρτίου ως την ημέρα της ανεξαρτησίας και της ελευθερίας τους.
Τιμούν την διακοσιοστή αυτή επέτειο με περηφάνεια για το θάρρος και σεβασμό για την αποφασιστικότητα των γυναικών και των ανδρών, οι οποίοι με τεράστιες προσωπικές θυσίες άνοιξαν το δρόμο για να απολαμβάνουμε εμείς τα ελεύθερα δημοκρατικά μας δικαιώματα, που τόσο αυτονόητα μας φαίνονται.
H διατήρηση και το μέλλον των δικαιωμάτων αυτών είναι κοινή ευθύνη όλων μας. Οι ανοιχτές ευρωπαϊκές κοινωνίες διαμορφώνονται ανάλογα με το ποσοστό στο οποίο ενσαρκώνουμε καθημερινά τις αξίες της Ελευθερίας, της Αλληλεγγύης και της Ισότητας.
Οι ανοιχτές κοινωνίες χρειάζονται ενεργούς πολίτες, οι οποίοι είναι έτοιμοι να αναλάβουν ευθύνες και να ενισχύσουν μία Κοινότητα αλληλεγγύης.
Οι ανοιχτές κοινωνίες χρειάζονται αφορμές και τόπους συλλογικής μνήμης με στόχο την αυτοεπιβεβαίωση και την ενθάρρυνση.
Η 25η Μαρτίου είναι μία τέτοια ημέρα. Και σας ευχαριστώ πολύ που μου δίνετε τη δυνατότητα αυτή την ιδιαίτερη επέτειο να την συνεορτάσω μαζί σας.
Η ελληνική community (κοινότητα) στο Μάνχαϊμ, με την αξιοπρόσεκτη δραστηριοποίησή της για τα κοινά, αποτελεί ένα σημαντικό κομμάτι της πόλης μας και αυτό αποτελεί και δική της αυτοσυνειδησία.
Και γι’ αυτό το λόγο είναι και μία πολύτιμη και αξιόπιστη συνεργάτης. Iδιαίτερα τώρα, τον καιρό της πανδημίας του κορωνοϊού αποδείχθηκε πολλές φορές η σχέση εμπιστοσύνης και καλής συνεργασίας.
Αποτελείτε για μας, τους εκπροσώπους της τοπικής αυτοδιοίκησης, έναν σημαντικό εταίρο και γι’ αυτό θα ήθελα να σας ευχαριστήσω από τα βάθη της καρδιάς μου.
Σας εύχομαι κάθε καλό για τη μεγάλη αυτή επέτειο!
Χαιρετισμός του περιφερειάρχη Ρήνου/Νέκαρ, κ. Στέφαν Ντάλιντζερ
Αγαπητά μέλη του Δικτύου ελληνικών συλλόγων και φορέων στη μητροπολιτική περιφέρεια Ρήνου/Νέκαρ!
Συγκεντρωθήκατε σήμερα εδώ όχι μόνο επειδή σε λίγες μέρες θα εορτασθεί η ελληνική εθνική εορτή, αλλά κι επειδή θέλετε να τιμήσετε την πολύ σημαντική αυτή μέρα.
Στις 25 Μαρτίου πριν 200 χρόνια το ελληνικό έθνος ξεκίνησε την πορεία του για να γίνει ένα ανεξάρτητο και δημοκρατικό κράτος. Σήμερα διαπιστώνουμε ότι, χωρίς αμφιβολία, αυτός ο στόχος επιτεύχθηκε.
Η κοιτίδα της Δημοκρατίας – η Ελλάδα – αποτελεί σήμερα ένα σημαντικό μέρος του κοινού μας ευρωπαϊκού οικοδομήματος ειρήνης και αξιών.
Προσφέρετε και δραστηριοποιείστε και εκτός της ελληνικής σας πατρίδας σε συλλόγους, σε φορείς και κόμματα, και δεν κλείνεστε στον εαυτό σας, αλλά μας προσκαλείτε, εμάς τους Γερμανούς φίλους σας πάντοτε, να γίνουμε μέρος του ελληνικού σας πολιτισμού.
Αυτό το θεωρώ πραγματικό πλούτο – γι’ αυτό και η περιφέρεια Ρήνου/Νέκαρ υπέγραψε το 2017 ένα συμβόλαιο συνεργασίας με τους Έλληνες φίλους μας από την Κεφαλονιά.
Είναι φανερό: ζούμε μαζί. Εμπλουτίζουμε ο ένας τον άλλον και ζούμε μαζί σε μία ελεύθερη και σύγχρονη Ευρώπη όπου η συνεισφορά του καθενός είναι ευπρόσδεκτη.
Κάθε συμβολή είναι χρήσιμη.
Και πάνω απ’ όλα, η δική σας εμπειρία από τους αγώνες εδώ και 200 χρόνια για την Ελευθερία!
200. JAHRESTAG DES BEGINNS DES GRIECHISCHEN FREIHEIT
Στις 23. Μαρτίου 1821 ξεκίνησε η επανάσταση των Ελλήνων ενάντια στην οθωμανική αυτοκρατορία και τον σουλτάνο της. Είχε προετοιμασθεί και σχεδιασθεί από καιρό από την ΦΙΛΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ.
Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης και ο Γεώργιος Κουντουριώτης ήταν κάποιοι από τους σημαντικότερους και σε μας γνωστούς ηγέτες της επανάστασης. Αλλά και γυναίκες, όπως η Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα, έπαιξαν ένα σημαντικό ρόλο.
Και στην Ελλάδα, όπως εξάλλου σ’ ολόκληρο τον πλανήτη μέχρι σήμερα, ισχύει αυτό που διατύπωσε ο Μπέρτολτ Μπρεχτ ως εξής “Η επιθυμία για την Ελευθερία είναι η συνέπεια της καταπίεσης.
Η Ελευθερία είναι το αποτέλεσμα της απελευθέρωσης. Αυτό φαίνεται να είναι ένα παιχνίδι με τις λέξεις. Πολλοί όμως δεν προσέφεραν τίποτα για την Ελευθερία, επειδή προτίμησαν την Ελευθερία πριν ή και παράλληλα με την απελευθέρωση”
Αυτό δεν ίσχυσε σε καμία περίπτωση για το μεγαλύτερο μέρος των Ελλήνων και γι’ αυτό πλήρωσαν στη διάρκεια πολλών δεκαετιών ένα υψηλό τίμημα.
Στην τελευταία φάση της Επανάστασης, μετά τη ναυμαχία του Ναυαρίνο κατάφεραν οι Έλληνες να δημιουργήσουν το πρώτο ανεξάρτητο κράτος μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης και να δρομολογήσουν έτσι το τέλος της κυριαρχίας των Οθωμανών σ’ ένα όχι ευκαταφρόνητο κομμάτι της Ευρώπης.
Στη Γερμανία η ελληνική επανάσταση προκάλεσε ένα κίνημα φιλελληνισμού με μεγάλη δύναμη κινητοποίησης: ο καθηγητής Φιλοσοφίας στη Λειψία Βίλχελμ Τραουγκοτ Κρουγκ δημοσίευσε τον Απρίλιο του 1821 ένα άρθρο γεμάτο πάθος με τον τίτλο “Η παλιγγενεσία της Ελλάδας”, με το οποίο έλαβε θέση υπέρ της “ελληνικής υπόθεσης”.
Η Ελλάς αποτελούσε στη γερμανική ιστορία ένα όνειρο, το οποίο ενθουσίασε γενιές μεγάλων Γερμανών πνευμάτων: συγκινούνταν από τη φιλοσοφία του φωτός του αιγαίου πελάγους και ονειρεύονταν την Ελλάδα – από τον Hörderlin μέχρι τον Γκαίτε.
Την περίφημη φράση του Johann Wolfgang von Goethe “αναζητώ ψυχικά τη χώρα των Ελλήνων” από το έργο του “Ιφιγένεια εν Ταύροις” την έμαθα εγώ η ίδια στο σχολείο.
Ο δε φίλος του Γκαίτε Φρίντριχ Σίλλερ ήθελε να χτίσει “την Ελλάδα του μέλλοντος” εδώ σε μας.
Οι υποστηρικτές της επανάστασης δεν περιορίστηκαν όμως στους συγγραφείς, στο θέατρο και στους φοιτητές: από τους 1200 περίπου φιλέλληνες που ήρθαν από το 1821 από τον ευρωπαϊκό βορρά και τη δύση στην Ελλάδα για να υποστηρίξουν τον αγώνα της Ελευθερίας, οι περισσότεροι με διαφορά ήταν Γερμανοί.
Όπως επίσης, οι περισσότεροι πεσόντες στις μάχες από τους ξένους ήταν Γερμανοί. Το 1822 ο Karl von Normann-Ehrenfels ηγήθηκε ως διοικητής του ελληνικού τακτικού στρατού και πολέμησε στα πεδία των μαχών για την απελευθέρωση.
Στο αστικό τοπίο των Αθηνών τα ίχνη των Γερμανών φιλελλήνων είναι εμφανέστατα – θα αναφέρω δύο ονόματα μόνο: Friedrich von Gärtner και Ernst Ziller.
Ο αγώνας όμως των Ελλήνων για την Ελευθερία δεν ήταν ένας μονόδρομος από το βορρά της Ευρώπης προς τον νότο: επηρέασε εξίσου τη διαμόρφωση του εθνικού αισθήματος στη Γερμανία, τη Φιλοσοφία, την Τέχνη, τον Πολιτισμό ακόμη και το σχεδιασμό του δημοσίου χώρου.
Αναμφισβήτητα ο αγώνας των Ελλήνων για την ελευθερία και τον όχι και τόσο απλό δρόμο προς την απελευθέρωση, υπήρξε ένα πολύ σημαντικό ερέθισμα και έδωσε ώθηση στο αίτημα για Δημοκρατία και εκλεγμένους αντιπροσώπους του λαού στην Ευρώπη και στη Γερμανία.
Στην πόλη που μεγάλωσα, το Μόναχο, που ονομάζεται και η Αθήνα επί του Ίζαρ, ακόμη και μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο ήταν εμφανή τα σημάδια αυτά.
Όταν πήγαινα στο Γυμνάσιό μου, το αρχαιότερο ουμανιστικό γυμνάσιο κορασίδων της Γερμανίας, περνούσα πάντοτε μπροστά από την Πινακοθήκη και τη Γλυπτοθήκη, για να μη μιλήσω για το καθημερινό μάθημα αρχαίων ελληνικών και τη συστηματική μας ενασχόληση με τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη.
Από αυτά δεν έμειναν και πολλά στο σημερινό σχολικό πρόγραμμα.
Υπάρχει όμως η δυνατότητα, σε συνεργασία με καλούς καθηγητές πανεπιστημίου της ειδικότητας, να αναδείξουμε την ελληνική κληρονομιά στην Επιστήμη, στην Τέχνη, στον Πολιτισμό και στη Φιλοσοφία μέσω των νέων μέσων και της ψηφιοποίησης, κι έτσι να βρεθεί ο τρόπος να αγγίξουν όλα αυτά τόσο τη νεολαία μας όσο και τους μεγαλύτερους.
Πολλές πηγές που βρίσκονται σε ακριβά βιβλία και σημαντικές βιβλιοθήκες και είναι προσβάσιμες σε λίγους θα μπορούσαν μ’ αυτόν τον τρόπο να γίνουν κτήμα όλων μας ως ευρωπαϊκή κληρονομιά.
Υπάρχει όμως κάτι που έρχεται σε ευθεία αντίθεση μ’ αυτή την εικόνα της Ελλάδας και την αλληλεγγύη των όπλων κατά τη διάρκεια του ελληνικού αγώνα για την Ελευθερία: τον Απρίλιο του 1941 η Ελλάδα, η οποία είχε καταφέρει να απωθήσει την επίθεση δύο επίλεκτων ιταλικών σωμάτων, κατόπιν επιθυμίας του Μουσολίνι δέχεται επίθεση και υποτάσσεται από τον γερμανικό στρατό.
Η χώρα και οι άνθρωποι θα υποφέρουν βαριά κατοχή μέχρι το φθινόπωρο του 1944. Μόνο τον χειμώνα του 1941/42 πέθαναν από την πείνα στους δρόμους των μεγάλων πόλεων εκατοντάδες χιλιάδες και αυτές οι εικόνες έχουν τυπωθεί βαθιά στη συλλογική μνήμη των Ελλήνων.
Όταν ξεκίνησε η αντίσταση των Ελλήνων ανταρτών και είχε αποτελέσματα, ο βασικός ιδεολόγος του Χίτλερ Άλφρεντ Ρόζενμπεργκ θεώρησε πώς είχε πλέον την απόδειξη ότι οι Έλληνες “αυτή η δοξασμένη φυλή”, η οποία “δημιούργησε κάποτε την Παλλάδα Αθηνά και τον Απόλλωνα” είχε εγκαταλείψει για πάντα τη γη.
Η αθάνατη Ελλάδα έγινε στη γλώσσα της προπαγάνδας των ναζί “o βρωμερός λαός των μαυραγοριτών, των άχρηστων και των διεφθαρμένων”, χαρακτηρισμοί που λειτούργησαν ως άλλοθι για μία σκληρή κατοχή εναντίον των Ελλήνων.
Παρόλα αυτά, η Ελλάδα ήταν από τις πρώτες χώρες που αναγνώρισε διπλωματικά την Γερμανία μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο και προσκάλεσε τον τότε πρόεδρο της Γερμανίας Heuss στην πρώτη του επίσημη επίσκεψη ως αρχηγού κράτους.
Και ύστερα προέκυψε ένα ακόμη πιο θαυμαστό γεγονός: 15 χρόνια μετά το τέλος του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου και της γερμανικής κατοχής, 10 σχεδόν χρόνια μετά από τον ειδεχθή εμφύλιο πόλεμο η Γερμανία, η οποία βρισκόταν καθοδόν να επιτελέσει το οικονομικό θαύμα της ανόρθωσής της, έγινε “επιθυμητός προορισμός”, χάρη στη γερμανοελληνική σύμβαση εργασίας που υπογράφτηκε στις 30 Μαρτίου 1960.
Εκεί υπήρχε η ελπίδα της φυγής από τη φτώχεια, εκεί υπήρχε η αίσθηση ότι το χρήμα είναι άφθονο στο δρόμο, εκεί λειτουργούσε ένα κοινωνικό σύστημα ασφάλισης με καλή ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και υπόσχεση σύνταξης …
Μεταξύ του 1960 και του 1974 η Ελλάδα που αριθμούσε τότε 9 εκατομμύρια κατοίκους έχασε, μέσω της μετανάστευσης, 2 εκατομμύρια ανθρώπους, δηλ. περίπου το 22% του πληθυσμού της. Η συντριπτική πλειοψηφία, 85% των ανθρώπων αυτών προέρχονταν από μικρές πόλεις και χωριά της Βορείου Ελλάδας και της Ηπείρου.
Οι άνθρωποι μετανάστευσαν σε μία χώρα που πολλοί την φοβόντουσαν, όπως μου διηγήθηκε μία υπέργηρη γυναίκα από ένα μικρό μέρος στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα.
Τα χαρτιά τα απέκτησε τότε δίνοντας ένα “φακελάκι”. Τα χρήματα τα δανείστηκε από συγγενείς. Το έκανε όμως για τα δυο μικρά της παιδιά, για να έχουν αυτά ένα καλύτερο αύριο: αρκετό φαγητό, ζεστά ρούχα και κυρίως μία καλή σχολική εκπαίδευση.
Η εργασία ήταν σκληρή, η κατοικία αρχικά σε μαζικούς ξενώνες με απανωτά κρεβάτια, η αποταμίευση σιδηρά, για να αποπληρωθούν τα χρέη και να χρηματοδοτηθούν το λεωφορείο για το γυμνάσιο, τα βιβλία και τα ζεστά παπούτσια για τον χειμώνα.
Η νοσταλγία για τα παιδιά – “θα με αναγνωρίσουν άραγε;”
Η εργασία στη Γερμανία δεν ήταν όμως μόνο σκληρή και ένας χωρισμός από τους αγαπημένους της, αλλά και ένα παράθυρο σε νέες συνθήκες, συνεργασία και βοήθεια, στη γνωριμία της συντροφικότητας και της αλληλέγγυας βοήθειας στη θέση εργασίας, η εμπειρία θεσμών και δικαιωμάτων, των συνδικάτων, που για τους Γερμανούς εργάτες ήταν μέρος της επαγγελματικής τους ζωής και κουλτούρας.
Αυτά αποτελούν για μας σήμερα ένα ουσιαστικό κομμάτι του γερμανικού μας συντάγματος και της νομοθεσίας, θεμελιωμένα και στην ευρωπαϊκή κοινότητα.
Γι’ αυτήν ήταν κάτι το πρωτόγνωρο.
Στη χώρα που τόσο φοβόταν να βρει αλληλεγγύη από τα συνδικάτα και κοινωνικά δικαιώματα, ένα καλώς οργανωμένο κοινωνικό κράτος, κράτος δικαίου, το οποίο μπορούσε κανείς να εμπιστευθεί, πέρα από τα γραφειοκρατικά προβλήματα και το σχετικό τρέξιμο και στο οποίο οι υποθέσεις σου τακτοποιούνταν χωρίς “χάρες” και φακελάκια, αλλά στη βάση νομικών δικαιωμάτων για παροχές, οι οποίες καταγράφονταν συστηματικά.
Μου είπε ότι στη Στουτγκάρδη ήταν η πρώτη φορά που αντίκρυσε αστυνομικό χωρίς άγχος.
Στις υπηρεσίες υπήρχε λίγη αρνητικότητα στον τόνο της φωνής, αλλά μπορούσες να εξυπηρετηθείς χωρίς να περιμένεις πολλή ώρα και με εμπιστοσύνη ότι θα γίνει η δουλειά σου. Τα δυο παιδιά της τα έφερε τελικά στη Γερμανία.
Και τα δύο πήραν απολυτήριο γυμνασίου (Abitur), ο γιος σπούδασε στη Τυβίγγη και έκανε και διδακτορικό.
Η κόρη, επίσης εργάζεται στο πανεπιστήμιο και έχει παντρευτεί Γερμανό.
Ο γιος επέστρεψε στην Ελλάδα και αυτή είναι πολύ περήφανη που το παλληκάρι της διδάσκει σε ιστορικό πανεπιστήμιο της Ελλάδας. Τέτοιες ιστορίες επιτυχίας από την πρώτη και δεύτερη γενιά των „Gastarbeiter“ υπάρχουν πολλές.
Δεν είναι ξεχωριστά παραδείγματα που μετριούνται στα δάχτυλα των δύο χεριών, αλλά μία πληθώρα αξιότιμων γιατρών, νομικών, μηχανικών, επιστημόνων, επιχειρηματιών και τελευταία ενός προέδρου του γερμανικού πολύ σημαντικού συνδικάτου IGBCE, του Μιχαήλ Βασιλειάδη, ο οποίος επανεκλέχθηκε με ποσοστό 98%.
Ένα μέρος από όλους αυτούς δεν τους μετρά η στατιστική μας επειδή έχουν εδώ και καιρό τη γερμανική υπηκοότητα, ενώ μερικοί που έχουν μόνο Ελληνίδα μητέρα δεν φαίνονται καν από τα επίθετά τους.
Όταν πάλι, στα τέλη της δεκαετίας του 60, κατ’ εξαίρεση στη γενέτειρα της δημοκρατίας Ελλάδα ήρθε στην εξουσία η χούντα των συνταγματαρχών και η αντιπολίτευση καταδικάστηκε στη σιωπή και στα βασανιστήρια, πολλοί Έλληνες και Ελληνίδες βρήκαν καταφύγιο στη Γερμανία.
Εδώ βρήκαν υποστήριξη από πολλές πλευρές: από την γερμανική κυβέρνηση των σοσιαλδημοκρατών και των φιλελεύθερων που τότε ήταν στην εξουσία, από τα περισσότερα κρατίδια, αλλά και αυθόρμητα και εγκάρδια από τον τύπο και πολλούς επώνυμους δημοσιογράφους, από τη διανόηση, τους πανεπιστημιακούς, το φοιτητικό κίνημα και βεβαίως από τα μέλη των συνδικάτων – από την κορυφή μέχρι και τους απλούς εργάτες, όπως επίσης και από μεγάλο μέρος της προτεσταντικής Εκκλησίας.
Η Γερμανία και η κοινωνία της έδωσε τη δυνατότητα στα χρόνια εκείνα σε πάρα πολλούς Έλληνες και Ελληνίδες να εργασθούν και να μισθοδοτηθούν, να έχουν κοινωνική ασφάλιση και ελευθερία.
Δεν θα πρέπει πάντως να αποσιωπηθεί ότι στην πλειοψηφία τους απασχολήθηκαν σε χαμηλών προσόντων θέσεις εργασίας.
Μαζί με τους Ιταλούς, Γιουγκοσλάβους και Ισπανούς μετανάστες διαμόρφωσαν την κατώτατη κοινωνικά τάξη στο χώρο της βιομηχανίας και των υπηρεσιών, θέσεις εργασίας που απέφευγαν οι νέοι Γερμανοί.
ΩΣΤΟΣΟ: η ελληνική κοινότητα εκμεταλλεύτηκε συστηματικά τις ευκαιρίες για τα παιδιά της: ενώ το 1974 μόνο 178 παιδιά ήταν γραμμένα στο γερμανικό γυμνάσιο, το 1984 ήταν ήδη 1760, αγγίζοντας ποσοστιαία τον αντίστοιχο αριθμό των γηγενών Γερμανών.
Εν τω μεταξύ το ποσοστό των παιδιών Ελλήνων στα γυμνάσια είναι πολύ υψηλότερο από το ποσοστό των παιδιών Γερμανών.
Μετά το τέλος της δικτατορίας και την οικονομική πρόοδο της Ελλάδας επέστρεψαν στην πατρίδα τους τα δύο/τρίτα περίπου των Ελλήνων της Γερμανίας: με τις αποταμιεύσεις τους, καθώς και με την προπληρωμή των συνταξιοδοτικών τους εισφορών, έχτισαν κάτι καινούργιο, ανακαίνισαν τα σπίτια τους ή επέλεξαν να περάσουν τα χρόνια της σύνταξης στο σπιτάκι τους με τον δικό τους κήπο – αν και πολλοί διατήρησαν την πρόσβαση στη Γερμανία μέσω των παιδιών τους που έμειναν εδώ.
Το καλοκαίρι στην Ελλάδα, το χειμώνα και σε περίπτωση ασθένειας στη Γερμανία, αυτός είναι ένα τυπικό πρόγραμμα ζωής πολλών ελληνογερμανών συνταξιούχων.
Μετά το τέλος του ψυχρού πολέμου και την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης μετανάστευσε ένας όχι ευκαταφρόνητος αριθμός Ελλήνων του πόντου με ελληνικό διαβατήριο στη Γερμανία ως εργατικό δυναμικό, κι έτσι ο αριθμός των Ελλήνων και Ελληνίδων στη Γερμανία παρέμεινε σχετικά σταθερός.
Αυτή τη στιγμή αντιμετωπίζουμε όλοι μας τις νέες προκλήσεις που προέκυψαν από την οικονομική κρίση στην Ευρώπη, που προκλήθηκε από τους ανεύθυνους οικονομικούς θεσμούς.
Σ’ αυτήν προστέθηκε και ο εμφύλιος πόλεμος στη Συρία, ο οποίος έλαβε διαστάσεις και λόγω της ανευθυνότητας των γειτόνων Τούρκων, οι οποίοι από το 1974 έχουν απαιτήσεις στην περιοχή που δεν καλύπτονται από τις συμβάσεις του διεθνούς δικαίου, και έτσι έχει προκληθεί ένα τεράστιο προσφυγικό κύμα προς την Ευρώπη, το οποίο σε πρώτη φάση επιβαρύνει την Ελλάδα.
Όχι μόνο η Ελλάδα, αλλά και ολόκληρος ο ευρωπαϊκός νότος, και πριν την πανδημία του κορωνοϊού, αντιμετώπιζε τεράστια προβλήματα στην αγορά εργασίας, κυρίως μία καταστροφικά υψηλή ανεργία στη νεολαία, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές ρηγματώσεις εάν δεν αντιμετωπίσουμε την πρόκληση και δεν ψάξουμε για λύσεις.
Η Ισπανία και η Ελλάδα κατείχαν το παγκόσμιο ρεκόρ ανεργίας των νέων, 60%, και πριν την πανδημία – και παρά την άριστη εκπαίδευση των νέων ανθρώπων.
Από το 2011, όταν το γενικό ποσοστό ανεργίας στην Ελλάδα ήταν πάνω από 27%, υπήρχε ένα διαρκές στρώμα μετανάστευσης Ελλήνων εργαζομένων και των οικογενειών τους προς τη Γερμανία.
Το ίδιο υψηλά ποσοστά βρίσκουμε και μεταξύ των Ισπανών. Εάν πάρει κανείς την μικρή απογραφή του 2019 της Ομοσπονδιακής Στατιστικής Υπηρεσίας ως βάση, τότε αυτή τη στιγμή ζούνε 453.000 πρόσωπα με ελληνική καταγωγή στη Γερμανία, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων, και συγκεκριμένα 148.000 ανήκουν στην ηλικιακή κατηγορία μεταξύ 25 και 45 χρονών.
Σίγουρα θα τους ακολουθήσουν και άλλοι το επόμενο διάστημα. Οι Έλληνες διακρίνονται για το πάνω από το μέσο όρο μορφωτικό τους επίπεδο, το οποίο είναι ποσοστιαία διπλάσιο από τον αντίστοιχο μέσο όρο των Γερμανών.
Οι νεομετανάστες αυτοί ανταγωνίζονται επάξια τους εδώ μεγαλωμένους Έλληνες, που ήδη ανήκουν στην ομάδα μεταναστών με πολύ υψηλή μόρφωση.
Γενικότερα, μεταξύ των Ελλήνων υπάρχουν συγκριτικά πολύ λίγα από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν άλλοι μετανάστες, ωστόσο και αυτά δεν θα πρέπει να παραμελούνται.
Είναι σίγουρα η πιο “απαρατήρητη” μειονότητα, με τη μικρότερη εγκληματικότητα και καλές σχολικές επιδόσεις.
Η ετοιμότητας ένταξής τους είναι μεγάλη, αν και παράλληλα αγωνίζονται να κρατήσουν τις δικές τους πολιτιστικές αξίες.
Σε σύγκριση με άλλες εθνικές ομάδες παραμένουν περισσότερο πιστοί στον πολιτισμό τους, στη θρησκεία τους, στις διανθρώπινες σχέσεις και στη διατήρηση των αξιών.
Και με την πρώτη ευκαιρία επιστρέφουν στην πατρίδα τους, εάν τους δοθεί η κατάλληλη ευκαιρία.
Με τις μέχρι τώρα μεθόδους ένταξης και συμβουλευτικής δεν μπορούμε να κάνουμε τη δουλειά μας – θα πρέπει να ξανασκεφθούμε τα ζητήματα της μετανάστευσης, αλλά και της κινητικότητας προς άλλες χώρες ή και προς την πατρίδα πίσω.
Στα μέχρι τώρα προβλήματά μας στη Γερμανία και στην Ευρώπη έρχεται να προστεθεί τον τελευταίο χρόνο και η παγκόσμια πανδημία του κορωνοϊού, καθώς και η παγκόσμια πρόκληση της κλιματικής αλλαγής.
Η πανδημία έπληξε την Ελλάδα χειρότερα απ’ ό,τι τις χώρες του βορρά και της κεντρικής Ευρώπης: το υγειονομικό σύστημα, που δεν είναι τόσο ανεπτυγμένο, εξαιτίας και της μετανάστευσης των γιατρών και του νοσηλευτικού προσωπικού, επιβαρύνθηκε πάρα πολύ, ενώ ο τομέας του τουρισμού, που είναι τόσο σημαντικός για την οικονομία της Ελλάδας και τις θέσεις εργασίας, έπαθε καθολική σχεδόν καθίζηση.
Οι παραδοσιακές μέθοδοι των πολιτικών εκκλήσεων δεν αποδίδουν, θα πρέπει από κοινού στην Ευρώπη να αντιμετωπίσουμε με σοβαρότητα τα προβλήματα της εξασφάλισης των θέσεων εργασίας, της υγείας και της εκπαίδευσης των ανθρώπων, και ιδιαίτερα τη διασφάλιση του φυσικού χώρου ζωής, καθώς και της ειρήνης.
Για όλα αυτά θα πρέπει να αναπτύξουμε νέες προσεγγίσεις και να τα αντιμετωπίσουμε δραστήρια.
Η γιατρός και ψυχαναλύτρια Margarete Mitscherlich ασχολήθηκε με το θέμα του άγχους μπροστά στην κρίση. Η συμβουλή της είναι να ασχοληθεί κανείς περισσότερο με το τί μπορεί να γίνει ενάντια στην κρίση.
Για μας στην Ευρώπη δεν αρκεί να ασχολούμαστε με τα ζητήματα της κυκλοφορίας και της κατανάλωσης ενέργειας.
Ο ευρωπαϊκός νότος – και ιδιαίτερα τα νησιά του Αιγαίου στην Ελλάδα και η Ισπανία – που έτσι κι αλλιώς έχει πληγεί από πολύ υψηλά ποσοστά ανεργίας των νέων και από την πανδημία, βρίσκεται παγκοσμίως στην κορυφή των χωρών που απειλούνται από τρομερή έλλειψη νερού.
Εάν δεν κάνουμε τίποτε, ένα μεγάλο μέρος του ευρωπαϊκού νότου και της μέσης ανατολής δεν θα είναι πλέον κατοικήσιμα και τότε νέα κύματα μεταναστών θα πάρουν το δρόμο τους.
Με αυτή την έννοια υπάρχουν πάρα πάρα πολλά πράγματα που θα πρέπει ακόμη να γίνουν – υπάρχουν ωστόσο έξυπνοι άνθρωποι και στις δύο χώρες, που έχουν πολλές ιδέες σχετικά με την καλύτερη χρήση του νερού και την αποφυγή της σπατάλης, σχετικά με την αναδάσωση και το σωστό φύτευμα φυτών, ιδέες και προτάσεις που θα πρέπει να αναπτυχθούν περαιτέρω. Μεγάλα καθήκοντα για όλους μας, μεγάλες προκλήσεις και για την γερμανοελληνική κοινότητα.
Με το γερμανοελληνικό γραφείο νεολαίας που μόλις ιδρύθηκε, έχουμε στα χέρια μας ένα καλό εργαλείο όχι μόνο για να τραβήξουμε την προσοχή των νέων, αλλά και για να τους προσφέρουμε ευκαιρίες δραστηριοποίησης.
Εμείς, η Ομοσπονδία Γερμανοελληνικών Εταιρειών VDGG, αποφασίσαμε ομόφωνα το 2013 να ιδρυθεί το γραφείο (ίδρυμα) νεολαίας, και το 2014 καταγράφηκε το σχετικό αίτημα στο συμβόλαιο του κυβερνητικού συνασπισμού, ενώ πρόσφατα επικυρώθηκε και από το ελληνικό κοινοβούλιο.
Ως ομοσπονδία θέλουμε να συμβάλουμε στην αναδάσωση του Υμηττού, σε συνεργασία με τον δήμο Καισαριανής. Έχουμε τόσους έξυπνους ανθρώπους μεταξύ μας – θα τα καταφέρουμε!
Χαιρετισμός της Υπουργού Επιστημών, Έρευνας και Τεχνών κ. Τερέζια Μπάουερ
Αγαπητές συμπολίτισσες, αγαπητοί συμπολίτες, αγαπητές φίλες και αγαπητοί φίλοι του ελληνικού πολιτισμού!
Το 2016 η Βάδη-Βυρτεμβέργη και η Ελλάδα υπέγραψαν ένα επίσημο συμβόλαιο συνεργασίας. Αυτή η συμφωνία ήταν ένα σημαντικό βήμα για τις ανταλλαγές και τη μελλοντική συνεργασία των δύο χωρών.
Στα πλαίσια αυτά πραγματοποιήθηκε το 2018 η μεγάλη έκθεση (σε επίπεδο κρατιδίου) „Μυκήνες“, η οποία αναβίωσε τον μυθικό κόσμο του Αγαμέμνονα στο Κρατικό Μουσείο της Βάδης.
Η έκθεση αυτή υπήρξε η μεγαλύτερη ιστορικοπολιτιστική έκθεση για τη μυκηναϊκή Ελλάδα στον κόσμο και φιλοξενήθηκε στο Παλάτι της Καρλσρούης.
Η στενή συνεργασία μεταξύ της Βάδης-Βυρτεμβέργης και της Ελλάδας χρονολογείται βεβαίως πολύ παλαιότερα από το 2016.
Ήδη ο Hölderlin και ο Schiller ήταν γοητευμένοι από τον ελληνικό πολιτισμό και την ιστορία.
Ή ο Φίλιππος Μελάγχθων, ο οποίος σπούδασε στη Χαϊδελβέργη και αντιπροσωπεύει τα αμέτρητα ερεθίσματα από τον ελληνικό πολιτισμό την εποχή του ουμανισμού και της μεταρρύθμισης.
Σήμερα λαμβάνουν χώρα επιστημονικές ανταλλαγές μεταξύ Βάδης-Βυρτεμβέργης και Ελλάδας στα πλαίσια 60 επισήμων συνεργασιών μεταξύ των πανεπιστημίων μας.
Με εξαίρεση την περίοδο της πανδημίας του κορωνοϊού, κάθε χρόνο, στα πλαίσια του ευρωπαϊκού προγράμματος ανταλλαγών φοιτητών Εράσμους, έρχονται στο κρατίδιό μας ένα σωρό Έλληνες φοιτητές.
Η κληρονομιά του Έρασμου, όπως και τόσων άλλων διανοουμένων επηρεάστηκε άμεσα από την αρχαία Ελλάδα.
Το ίδιο το πνεύμα της Ευρώπης, ακόμη και η λέξη Ευρώπη, προέρχονται από την Ελλάδα και τα ιδεώδη της αρχαιότητας και είναι δώρα της Ελλάδας στην Ευρώπη.
Ολόκληρη η κοινωνία μας βασίζεται στις ιδέες της κλασσικής περιόδου περί δικαίου, περί χρηστών ηθών και της ολιστικής προσέγγισης της πολιτικής, της επιστήμης και της τέχνης.
Το μεγαλύτερο βεβαίως δώρο της Ελλάδας στην Ευρώπη και στον κόσμο είναι και παραμένει η Δημοκρατία. Γι’ αυτό και για μένα ισχύει η φράση: όποιος είναι ευρωπαίος είναι και Έλληνας.
Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για μας τους Γερμανούς. Γι’ αυτό και συνεορτάζουμε την 25η Μαρτίου. Γιατί χρωστάμε τόσα πολλά στις Ελληνίδες και στους Έλληνες συμπολίτες μας.
Η κυβέρνηση του κρατιδίου υποστηρίζει ευχαρίστως τους πολυπληθείς ελληνικούς πολιτιστικούς συλλόγους στην περιοχή μας, γιατί αυτή ακριβώς η πολιτιστική ποικιλία και ποικιλομορφία είναι που κάνει τόσο όμορφη και ζωντανή τη Βάδη-Βυρτεμβέργη.
Γι’ αυτό και σας εύχομαι, και στο όνομα του πρωθυπουργού Winfried Kretschmann, έναν όμορφο εορτασμό της επετείου για τα 200 χρόνια από την ελληνική επανάσταση.
Μην μαθαίνεις τα νέα από τη Γερμανία τελευταίος!
Κάνε Like στη σελίδα μας στο Facebook και ενημερώσου πρώτος για όλες τις τελευταίες εξελίξεις.
Έγκαιρη, έγκυρη και ανεξάρτητη ενημέρωση. Όλες οι τελευταίες Ειδήσεις από τη Γερμανία, την Ελλάδα και τον κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν.
Πώς θα ακολουθήσεις το GRland.info στο Facebook; Πάτησε ΕΔΩ
