Ιωσήφ Μίνδλερ: Ένας ξεχασμένος Βαυαρός φιλέλληνας
Στην εποχή του Όθωνα και της βαυαροκρατίας µας µμεταφέρει αναπάντεχα ένας επιμελημένος δίγλωσσος τόμος µε το Yµνος εις την Ελευθερίαν.
Πρόκειται για την έκδοση της πρώτης ολοκληρωμένης µμετάφρασης του ποιήματος του ∆ιονυσίου Σολωµού στα γερμανικά, µμετάφραση προσαρμοσμένη μάλιστα και στην παρτιτούρα του Νικόλαου Μάντζαρου.
Το χειρόγραφο εντοπίστηκε τη δεκαετία του ‘80 στο αρχείο της βιβλιοθήκης του Μουσείου Μπενάκη από τον Γιώργο Λεωτσάκο και έφερε την υπογραφή ενός ξεχασμένου σήμερα Γερμανού φιλέλληνα, του Ιωσήφ Μίνδλερ, ο οποίος εισήγαγε τη στενογραφία στην Ελλάδα.
Την αποκρυπτογράφηση της πεπαλαιωμένης γερμανικής γραφής και την έκδοση του έργου ανέλαβε μια κερκυραϊκή, θα λέγαμε, παρέα, ο µμουσικολόγος Κωνσταντίνος Ζερβόπουλος, ο φιλόλογος στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο Χανς Σλουµ και ο ιστορικός Αντρέας Κέρτσερ.
Οι δύο επιστήμονες ανήκουν στη γενιά των Γερμανών που ανακάλυπταν την Ελλάδα µε το σακίδιο στον ώμο τις δεκαετίες του ‘60 και του ‘70, για να παραμείνουν οριστικά δεμένοι μαζί της.
Με ένα απλό σακίδιο είχε φθάσει στην Αθήνα το 1834 και ο νεαρός Ιωσήφ Μίνδλερ έχοντας καταταγεί ως εθελοντής στο βαυαρικό σώμα που συνόδευσε τον πρίγκιπα Όθωνα στην Ελλάδα.
Στο Μόναχο είχε αναγκαστεί λόγω ανέχειας να διακόψει τις σπουδές του: στην πατρίδα του οι αρχές ήταν αμείλικτες µε την προοδευτική νεολαία της εποχής και το ελληνικό πείραμα του βαυαρικού θρόνου πρόσφερε ένα όραμα.
Την εποχή εκείνη δεν υπήρχαν µόνο οι διανοούμενοι φιλέλληνες, υπήρχαν και οι πολλοί απλοί και συμπαθητικοί τυχοδιώκτες που αναζητούσαν μια καλύτερη οικονομική μοίρα σε μια νέα κοινωνία.
Και η μεταφορά στο κλίμα του «λαϊκού» φιλελληνισμού του 19ου αιώνα καθιστά το βιβλίο αυτό συναρπαστικό για ένα ευρύτερο κοινό.
Η έκδοση της δυναμικής και για την εποχή της χαρισματικής µμετάφρασης του Ύμνου εις την Ελευθερίαν από τον Μίνδλερ είναι λιγότερο χρηστική για τον μέσο αναγνώστη.
Πολλαπλά χρήσιμη είναι αντίθετα η περιήγηση στην Αθήνα του 19ου αιώνα, όταν οι Βαυαροί «μιλόρδοι» κάπνιζαν ναργιλέ και έπιναν ρετσίνα.
Ο Όθωνας και η στενογραφία
Ο Μίνδλερ παντρεύτηκε το 1840 την Ελένη Ηλιάκη Ρενιέρη της γνωστής οικογένειας και εκτός αυτού ήταν φίλος του ο προσωπικός πνευματικός της βασίλισσας Αμαλίας.
Έτσι δεν συγχρωτιζόταν µε τους μεροκαματιάρηδες Βαυαρούς που ζούσαν στο σημερινό Νέο Ηράκλειο.
Ανήκε στους εκλεκτούς που κινούνταν μεταξύ Ακαδημίας και Πανεπιστημίου και είχαν στενές σχέσεις µε την ανώτερη ελληνική τάξη.
Παρ’ όλα αυτά αναγκάστηκε µμαζί µε πολλούς Βαυαρούς να εγκαταλείψει την Αθήνα μετά την εξέγερση της 3ης Σεπτεμβρίου µε αίτημα τη συνταγματική µμοναρχία.
Όταν το 1844 ο Νικόλαος Μάντζαρος απέστειλε στον Όθωνα την παρτιτούρα του µμελοποιημένου ύμνου του Σολωμού, ο βασιλιάς την έστειλε αμέσως στη βαυαρική αυλή. Η παρτιτούρα διαβιβάστηκε στον Μίνδλερ, ο οποίος κατείχε μια θέση στο βαυαρικό Δημόσιο, και έτσι προχώρησε στη μετάφραση.
Να ήθελε άραγε ο Οθων μια έγκυρη απόδοση στα γερμανικά προτού παρασημοφορήσει τον Μάντζαρο τον Ιούνιο του 1845;
Το βέβαιο είναι ότι ο Μίνδλερ επανήλθε στην Ελλάδα µε την οικογένειά του το 1856, οπότε και διορίστηκε καθηγητής Στενογραφίας στο Πολυτεχνείο µε τον αστρονομικό μισθό των 200 δραχμών τον µμήνα.
Προηγουμένως είχε µμεταφέρει στα ελληνικά το γερμανικό στενογραφικό σύστημα του Γκαµπελσµπέργκερ.
Λίγα χρόνια αργότερα η στενογραφία άρχισε να εδραιώνεται στην Ελλάδα και ο Μίνδλερ διορίστηκε προϊστάμενος του γραφείου στενογράφησης της Βουλής. Παρέμεινε στην Ελλάδα ακόμη και μετά την εκδίωξη του Όθωνα, το 1862.
Πέθανε στην Αθήνα το 1868 και οι γιοι του συνέχισαν τη δουλειά στο γραφείο στενογράφησης, ο Μάρκος Μίνδλερ μάλιστα παρέμεινε σε αυτή τη θέση ως το 1937. Το αρχοντικό τους στην Πατησίων καταστράφηκε στα ∆εκεμβριανά και οι λιγοστοί Μίντλερ που ζουν σήμερα στην Αθήνα έχουν αποκοπεί από την ιστορία της οικογένειας.
«Ο ελληνικός λαός έχει µια αρετή, την υπομονή»
Σήμερα μοιάζει με ιστορική ειρωνεία ότι τα τελευταία χρόνια της ζωής του ο Ιωσήφ Μίνδλερ υπήρξε θύμα σκληρών περικοπών που του επιβλήθηκαν ταυτόχρονα από το βαυαρικό και το Ελληνικό Δημόσιο.
Για λόγους οικονομίας λοιπόν απολύθηκε από το Πολυτεχνείο, όπου και καταργήθηκε η έδρα Στενογραφίας.
Αλλά και η βαυαρική του σύνταξη περικόπηκε κατά το ένα τρίτο, αφότου η Ελλάδα θεωρούνταν πλέον χώρα του εξωτερικού.
Διατήρησε βέβαια τη θέση του ως στενογράφου στην ελληνική Βουλή, αλλά όταν άρχισε να μην ακούει καλά του έδωσαν σύνταξη 75 δραχμών, την οποία αφαιρούσαν από τον μισθό του γιου του που έκανε την ίδια δουλειά στο Κοινοβούλιο!
Οι ανέκδοτες ως σήμερα επιστολές του γηραιού Μίνδλερ σε έναν φίλο του που εντοπίστηκαν σε αυστριακό αρχείο αποτελούν πραγματικό θησαυρό.
Γράφει, για παράδειγμα, στα τέλη του 1865: «Πρέπει τώρα να πάω να ψωνίσω και μετά να πάω στη Βουλή για να ξανακούσω τις ομιλίες περί πατριωτισμού, αυταπάρνησης, αρετών του λαού και τα παρόμοια.
Ναι, πραγματικά, ο ελληνικός λαός έχει μια αρετή, την υπομονή, αλλιώς ο Παντοδύναμος θα είχε βουλώσει προ πολλού το στόμα όλων αυτών των παλικαράδων».
Λες και ήταν χθες…
Μην μαθαίνεις τα νέα τελευταίος!
Κάνε Like στη σελίδα μας στο Facebook και ενημερώσου πρώτος για όλες τις τελευταίες εξελίξεις.
Έγκαιρη, έγκυρη και ανεξάρτητη ενημέρωση. Όλες οι τελευταίες Ειδήσεις από τη Γερμανία, την Ελλάδα και τον κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν.
Πώς θα ακολουθήσεις το GRland.info στο Facebook; Πάτησε ΕΔΩ