Ο Γιώργος Ζαμπέτας αποτελεί ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας του ελληνικού λαϊκού τραγουδιού. Υπήρξε μεγάλος λαϊκός συνθέτης, τραγουδιστής, μα πάνω απ’ όλα ένας βιρτουόζος, ένας αριστοτέχνης του μπουζουκιού.
Αποτέλεσε σπουδαία μορφή και σημείο αναφοράς για το λαϊκό τραγούδι στη μετά – ρεμπέτικη εποχή. Τα τραγούδια του λατρεύτηκαν από το κοινό και φυσικά τραγουδιούνται μέχρι σήμερα.
Το νεαρόν της ηλικίας
Ο Γιώργος Ζαμπέτας γεννήθηκε στις 25 Ιανουαρίου 1925, στην Αθήνα, στην Ακαδημία Πλάτωνος. Γονείς του ήταν ο Μιχάλης Ζαμπέτας, κουρέας και η Μαρίκα Μωραΐτη, ανιψιά γνωστού βαρύτονου της εποχής. Αμφότεροι οι γονείς του κατάγονταν από την Κύθνο.
Από πολύ μικρή ηλικία, ο Γιώργος Ζαμπέτας ενδιαφερόταν για τη μουσική. Ενώ απασχολούταν ως βοηθός του πατέρα του στο μπαρμπέρικο, έφτιαχνε κρυφά στο μπουζούκι τις πρώτες του μελωδίες.
Το 1932, στην ηλικία των 7 ετών, κέρδισε το πρώτο του βραβείο, ως μαθητής της Α’ Δημοτικού, παίζοντας το πρώτο του τραγούδι σε σχολικό διαγωνισμό.
Στη βιογραφία του, λίγο πριν το θάνατό του, δήλωσε πως οτιδήποτε στη φύση παρήγαγε ήχο τον γοήτευε και τον βοηθούσε στη σύνθεση της μουσικής.
Το οικογενειακό περιβάλλον του αντιδρούσε στην ενασχόληση με τη μουσική.
Τα χρόνια εκείνα οι οικογένειες επιθυμούσαν ή τη δουλειά των παιδιών στην οικογενειακή επιχείρηση (εν προκειμένω το μπαρμπέρικο) ή για τους πιο ευκατάστατους, τις σπουδές και τη λαμπρή σταδιοδρομία.
Η ενασχόληση επαγγελματικά με τη μουσική και γενικά με τις τέχνες δεν ήταν στόχος των γονιών. Όμως ο μικρός Γιώργος είχε άλλα σχέδια.
Παρά τις αντιρρήσεις των γονέων του, συνέχισε να υπηρετεί τη μεγάλη του αγάπη. Το 1938 γνωρίστηκε με τον Βασίλη Τσιτσάνη.
Η γνωριμία τους έπαιξε σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της καλλιτεχνικής προσωπικότητας του Ζαμπέτα.
Ο πόλεμος και το «Αιγάλεω Σίτι»
Το 1940 η οικογένεια Ζαμπέτα μετακόμισε Ιεράς Οδού 309 και Σαλαμίνος 1 στο Αιγάλεω.
Από τότε και μέχρι το τέλος της ζωή του, ο Ζαμπέτας διατήρησε ισχυρούς δεσμούς με την πόλη. Σε περιοδεία του στη Βρετανία της επινόησε το προσωνύμιο «Αιγάλεω Σίτι».
Όποτε αναφερόταν στο «Σίτι», αναφερόταν στο Αιγάλεω, την πόλη που αγάπησε, που τον μεγάλωσε και τον τίμησε. Ο πόλεμος θα βρει τον έφηβο Ζαμπέτα στο Αιγάλεω.
Κατά τη διάρκεια της Κατοχής, το 1942 δημιούργησε το πρώτο του μουσικό συγκρότημα με το οποίο τραγουδούσε καντάδες σε κορίτσια. Ήταν μια ευχάριστη νότα μέσα στο καθεστώς της αθλιότητας και της ανέχειας.
Ήταν επίσης μέλος της Αντίστασης, οργανωμένος στον ΕΑΜ. Το 1948 όμως, θα αποκηρύξει και το Κομμουνιστικό Κόμμα και τη συμμετοχή του στο ΕΑΜ λόγω των εμφυλίων συγκρούσεων.
Ο ίδιος ήθελε να απέχει από όλες τις παρατάξεις και δήλωνε ουδέτερος. Δήλωσε πως το ΕΑΜ κατά τα Δεκεμβριανά, τον είχε στρατολογήσει με τη βία για τις εμφύλιες συγκρούσεις.
Η λαμπρή καριέρα του Γιώργου Ζαμπέτα
Στο τέλος της δεκαετίας του 1950, ο Ζαμπέτας ξεκινάει να γράφει τα πρώτα του ρεμπέτικα τραγούδια σε συνεργασία με κορυφαίους ερμηνευτές, όπως οι Πρόδρομος Τσαουσάκης, Στέλιος Καζαντζίδης, Μανώλης Καναρίδης και Πόλυ Πάνου.
Το ταλέντο του έγινε φανερό από νωρίς στο καλλιτεχνικό στερέωμα, όμως δεν είχε κατασταλάξει στο στυλ του μπουζουξή – «σόουμαν» που υιοθέτησε αργότερα.
Η δεκαετία του 1960 είναι ο κολοφώνας της καριέρας του. Πραγματοποιεί εμφανίσεις σε όλα τα μεγάλα νυχτερινά κέντρα των Αθηνών, περιοδεύει στην Ευρώπη και την Αμερική, ενώ παράλληλα εμφανίζεται και σε περισσότερες από 160 ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου που βίωνε τη μεγάλη ακμή του.
Σπουδαία κομμάτια όπως «Τα δειλινά», «Τα ξημερώματα», «Δεν έχει δρόμο να διαβώ» και άλλα, θα τον τοποθετήσουν ψηλά στη μουσική σκηνή της εποχής.
Ο γνωστός ποιητής, στιχουργός και δημοσιογράφος, Λευτέρης Παπαδόπουλος δήλωσε για τον Ζαμπέτα:
Ο Ζαμπέτας ως συνθέτης χωράει μέσα στην πρώτη δεκάδα των μεγάλων μορφών του ρεμπέτικου και λαϊκού μας τραγουδιού. Ως μπουζουκτσής ήταν ο καλύτερος, από την άποψη του προσωπικού ήχου, αλλά σαν σόουμαν ήταν μοναδικός. Ένας καλλιτέχνης που αν είχε γεννηθεί στην Αμερική θα πρωταγωνιστούσε, πιθανότατα, στην παγκόσμια σκηνή!
Τη δεκαετία του 1970 αρχίζουν να αλλάζουν τα ήθη. Έτσι και ο Ζαμπέτας μετατρέπεται σε σόουμαν που μέσα από τη μουσική του πραγματοποιεί και σάτιρα.
Γνωστές επιτυχίες της εποχής είναι «Ο Θανάσης», «Ο πενηντάρης», «Μάλιστα κύριε» και άλλα που έκαναν μεγάλη αίσθηση στο κοινό.
Κατηγορήθηκε για υπερβολική ανεκτικότητα και συμμετοχή σε γιορτές του καθεστώτος της 21ης Απριλίου.
Ο ίδιος δηλώνει: «Προχωράω προς το πάλκο μαζί με τον Ηλιόπουλο (κατά τη διάρκεια εκδηλώσεων της χούντας) κι ο Ντίνος με ρωτάει: «ρε Ζαμπέτα, τι θα πούμε στους άλλους τώρα που ήρθαμε και εκτεθήκαμε εδώ;»
Γελάω και του λέω: ‘«ρε μη σε νοιάζει, τα ίδια που θα τους πούνε κι όλοι όσοι μαζεύτηκαν εδώ μέσα, όλοι αυτοί που κάνουν τους αντιστασιακούς»».
Η οικογένεια και το ήθος του Ζαμπέτα
Ο Γιώργος Ζαμπέτας γνώρισε τη γυναίκα του, Αργυρώ, το 1945, όταν αυτή ήταν 15 χρονών. Παντρεύτηκαν το 1952. Απέκτησαν δύο κόρες, τη Μαρίκα το 1953 και την Κατερίνα το 1954, και έναν γιο, τον Μιχάλη το 1956.
Ο Ζαμπέτας μπορεί να ήταν μεγάλος καλλιτέχνης με πολλή δουλειά στο μουσικό στερέωμα, αλλά υπήρξε κι ένας πραγματικός οικογενειάρχης, πατέρας και στήριγμα για την οικογένειά του.
Η γυναίκα του τον ζήλευε τρομερά, καθώς ο ίδιος δήλωνε λάτρης του ωραίου φύλου, όμως έμειναν μαζί μέχρι το τέλος της ζωής τους. Γενικότερα, ο Ζαμπέτας ήταν γνωστός πέρα από το έργο του και για το ήθος του.
Η πιο αντιπροσωπευτική δήλωση για το ήθος του συνθέτη είναι αυτή του Δημήτρη Μητροπάνου που τον θεωρούσε δεύτερο πατέρα του: «Ο Ζαμπέτας είναι ο μόνος άνθρωπος στο τραγούδι, ο οποίος με βοήθησε χωρίς να περιμένει κάτι. Με όλους τους υπόλοιπους συνεργάτες μου κάτι πήρα και κάτι έδωσα».
Οι τελευταίες δεκαετίες
Στην αρχή της δεκαετίας του 1980, ο Ζαμπέτας συνεχίζει τη σάτιρα με το τραγούδι «Το διάταγμα». Όμως τα ήθη έχουν αλλάξει, η καριέρα του Ζαμπέτα θα πάρει την κατιούσα και θα αντιμετωπίσει προβλήματα με τις συνεργασίες του.
Βέβαια, από το 1990, οι δισκογραφικές εταιρίες και τα μέσα ενημέρωσης θα ξεσηκώσουν ξανά το έργο του Ζαμπέτα που θα γνωρίσει νέα άνθηση και θα πρωταγωνιστήσει και πάλι στις προτιμήσεις των ακροατών.
Ο καλλιτέχνης, όμως, δεν είναι ο ίδιος με αυτόν του ενδόξου παρελθόντος. Στις αρχές του 1992, ο Ζαμπέτας δεν ένιωθε καλά στην υγεία του, ενώ πονούσε πολύ στα κόκαλα.
Όταν η κατάστασή του επιδεινώθηκε, μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο και διαγνώστηκε με προχωρημένη κατάσταση καρκίνου στα οστά.
Άφησε την τελευταία του πνοή, στις 10 Μαρτίου 1992 στο θεραπευτήριο «Σωτηρία». Ήταν μόλις 67 ετών. Άφησε πίσω του τεράστιο έργο και κληρονομιά για το ελληνικό λαϊκό τραγούδι. Αν δεν ήταν ο καρκίνος, ίσως είχε αρκετά ακόμα να προσφέρει…
Η τραγική ειρωνεία ήταν πως ακριβώς την ίδια ημέρα, 10 Μαρτίου του 2008, πέθανε και ο γιος του, Μιχάλης, χτυπημένος επίσης από καρκίνο. Νωρίτερα είχαν πεθάνει και η γυναίκα του Ζαμπέτα, Αργυρώ καθώς και η μεγάλη του κόρη, Μαρίκα.
Ο Δήμος του Αιγάλεω τίμησε δύο φορές τον μεγάλο συνθέτη σε εκδηλώσεις που διοργάνωσε τον Απρίλιο του 1988 και το Σεπτέμβριο του 1990, ενώ και μια πλατεία της πόλης πλησίον του σπιτιού του φέρει το όνομά του.
Τα τραγούδια
Παρακάτω ακολουθεί η λίστα με τα πιο γνωστά τραγούδια που συνέθεσε ο Γιώργος Ζαμπέτας και των ερμηνευτών τους:
- Αγάπη μου, αγάπη μου – Αλίκη Βουγιουκλάκη
- Αγωνία – Τόλης Βοσκόπουλος
- Αλήτη – Βίκυ Μοσχολιού
- Αυτοί που φεύγουν – Γιάννης Πουλόπουλος
- Βοριάς είν’ η αγάπη σου – Ορχηστρικό
- Δεν έχει δρόμο να διαβώ – Πάνος Τζανετής
- Δημήτρη μου, Δημήτρη μου – Αλίκη Βουγιουκλάκη
- Είναι το στρώμα μου μονό – Αλίκη Βουγιουκλάκη
- Επεμβαίνεις – Γιώργος Ζαμπέτας και Βίκυ Μοσχολιού
- Η βαλίτσα – Τόλης Βοσκόπουλος
- Η Κυριακή – Αλίκη Βουγιουκλάκη και Χορωδία
- Η παλιοπαρέα – Γιώργος Ζαμπέτας
- Ήρθα κι απόψε στα σκαλοπάτια σου – Πάνος Τζανετής
- Θεσσαλονίκη – Δημήτρης Μητροπάνος
- Λούνα Παρκ – Αλίκη Βουγιουκλάκη
- Μάλιστα κύριε – Γιώργος Ζαμπέτας
- Μεταξουργείο – Δημήτρης Μητροπάνος
- Με το βοριά – Στέλιος Καζαντζίδης & Μαρινέλλα
- Ο Αράπης (Μελαμψές Βεδουίνες) – Μανώλης Καναρίδης
- Οι θαλασσινοί – Γιώργος Ζαμπέτας
- Ο κυρ Αλέκος – Γιώργος Ζαμπέτας
- Ο πενηντάρης – Γιώργος Ζαμπέτας
- Ο πιο καλός ο μαθητής – Γιώργος Ζαμπέτας
- Όταν θα λάβεις αυτό το γράμμα – Μανώλης Καναρίδης
- Όταν καπνίζει ο λουλάς – Γιώργος Ζαμπέτας
- Όταν συμβεί στα πέριξ – Γιώργος Ζαμπέτας
- Πάει-πάει – Ορχηστρικό
- Πατέρα κάτσε φρόνιμα – Γιώργος Ζαμπέτας
- Ποιος είναι αυτός – Μαρινέλλα
- Πού πας χωρίς αγάπη – Δούκισσα
- Πού ‘σαι Θανάση – Γιώργος Ζαμπέτας
- Σήκω χόρεψε συρτάκι – Ορχηστρικό
- Σταλιά, σταλιά – Μαρινέλλα
- Στο λευκό τον πύργο – Γιώργος Ζαμπέτας
- Τα δειλινά – Βίκυ Μοσχολιού
- Τι γλυκό να σ’ αγαπούν – Χάρις Αλεξίου
- Τι να φταίει – Μαρινέλλα
- Το διάταγμα – Γιώργος Ζαμπέτας
- Το θέμα είναι να τη βρω – Στ. Κόκοτας
- Το περιστέρι – Δημήτρης Παπαμιχαήλ
- Χίλια περιστέρια – Γιώργος Ζαμπέτας
Μην μαθαίνεις τα νέα τελευταίος!
Κάνε Like στη σελίδα μας στο Facebook και ενημερώσου πρώτος για όλες τις τελευταίες εξελίξεις.
Έγκαιρη, έγκυρη και ανεξάρτητη ενημέρωση. Όλες οι τελευταίες Ειδήσεις από τη Γερμανία, την Ελλάδα και τον κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν.
Πως θα ακολουθήσεις το GRland.info στο Facebook; Πάτησε ΕΔΩ.
